708 miljoen vrouwen werken gratis – tegenover 40 miljoen mannen

De cijfers komen uit een recente briefing van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Die berekende dat wereldwijd zo’n 708 miljoen vrouwen buiten de beroepsbevolking vallen vanwege onbetaalde zorgtaken. Veertig miljoen mannen zijn in dezelfde situatie en de beide groepen samen geteld wil dat zeggen dat een derde van alle personen in de werkende leeftijd geen betaalde arbeid doet – maar dus wel werkt.

De nieuwe schattingen van de ILO zijn gebaseerd op gegevens uit 125 landen. Ze geven bovendien aan dat zorgtaken de belangrijkste belemmering vormen voor vrouwen om aan het werk te gaan of te blijven, terwijl mannen ook andere redenen aanvoeren waarom ze geen betaalde arbeid doen, zoals onderwijs- of gezondheidsproblemen.

Kansen en normen

De grote kloof benadrukt de onevenredige rol die vrouwen spelen in het huishouden, de opvoeding van kinderen, de zorg en ondersteuning van familieleden met een handicap en andere zorgtaken voor personen die langdurige zorg nodig hebben.

“Vrouwen dragen onevenredig bij aan zorgtaken, waardoor ze niet aan het arbeidsproces kunnen deelnemen”, zegt Sukti Dasgupta, directeur Gelijkheid bij de ILO. “Vaak is dat vanwege een laag opleidingsniveau, beperkte arbeidskansen, slechte infrastructuur of een ontoereikend zorg- en ondersteuningssysteem. Bovendien beperken maatschappelijke verwachtingen en normen rond zorg de integratie van vrouwen op de arbeidsmarkt en vergroten ze de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.”

Het hoogste percentage vrouwen dat zorgtaken als reden opgeeft om geen betaalde arbeid te verrichten, bevindt zich in Noord-Afrika (63 procent), gevolgd door de Arabische staten (59 procent). In Noord-Amerika noemt 19 procent zorg als voornaamste reden om niet betaald te werken, tegenover 47 procent in Latijns-Amerika en de Caraïben. In Europa en Centraal-Azië noemt 21 procent van de vrouwen zorg als belangrijkste barrière, waarbij Oost-Europa wereldwijd het laagste percentage heeft: 11 procent van de vrouwen werkt er ‘gratis’ om voltijds voor iemand te zorgen.

Investeren in kinderopvang

“Deze nieuwe gegevens leggen belangrijke ongelijkheden bloot door ongelijke zorgtaken”, zegt  Rafael Diez de Medina, hoofdstatisticus bij ILO. “Ze benadrukken ook de kracht van data om ons begrip van de zorgeconomie te verbeteren.”

ILO benadrukt dat sinds 2018 heel wat landen inspanningen hebben geleverd om de structurele barrières voor vrouwen inzake werken aan te pakken. Investeren in kinderopvang en onderwijs zijn de beste remedie tegen dit onrecht, aldus de organisatie.

Verder wijst ILO er nog op dat demografische verschuivingen door de vergrijzing van de bevolking goed in het oog te houden zijn, omdat extra zorgtaken zich hierdoor aandienen. Ook de klimaatverandering draagt er volgens hen toe bij dat er een toenemende vraag is naar onbetaalde zorgtaken.