Het conflict in Cabo Delgado gaat zijn zesde jaar in en toont geen tekenen van beterschap, zegt de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Duizenden gezinnen worden nog steeds gedwongen hun huizen te verlaten door aanvallen van gewapende groeperingen.
Het extreme geweld en de grootschalige ontheemding hebben een verwoestende impact gehad op de bevolking, zegt Matthew Saltmarsh van UNHCR.
Het extreme geweld en de grootschalige ontheemding hebben een verwoestende impact gehad op de bevolking, zegt Matthew Saltmarsh van UNHCR. ‘Mensen zagen hoe hun dierbaren werden vermoord, onthoofd en verkracht, hun huizen en andere infrastructuur tot de grond toe afgebrand’, zegt hij.
Meerdere keren vluchten
‘Mannen en jongens zijn gedwongen opgenomen in gewapende milities. Het inkomen is voor veel mensen verloren gegaan, het onderwijs is tot stilstand gekomen en de toegang tot voedsel en gezondheidszorg zijn belemmerd. Veel mensen zijn opnieuw getraumatiseerd nadat zij meerdere keren moesten verhuizen om hun leven te redden.’
In de eerste helft van dit jaar zijn de ontheemdingscijfers met 20 procent gestegen, tot 946.508. Het conflict is bovendien overgeslagen naar de naburige provincie Nampula. Daar vonden in september vier aanvallen plaats door gewapende groeperingen, die volgens UNHCR minstens 47.000 mensen getroffen hebben en 12.000 mensen op de vlucht joegen.
Mozambique is bijna 20 keer zo groot als Nederland en 26 keer zo groot als België. De naam Mozambique is afgeleid van een rijke Arabische handelaar genaamd Moessa (Mozes) bin Bique, hij was de leider van Mozambique, voordat de Portugezen arriveerden in 1544.
Dekolonisatie
De dekolonisatie in de tweede helft van de 20e eeuw verliep gewelddadig. De vruchtbaarste grond was in bezit van de blanke boeren, en voor de Mozambikanen resteerden de kleine stukken grond om in leven te blijven terwijl deze grond ook nog vaak in een slechte staat verkeerde. Er werden verzetsgroepen gevormd. Het bevrijdingsfront Frelimo voerde tien jaar oorlog tegen de Portugezen. Na de Anjerrevolutie in 1974 verlieten de Portugezen het land vrijwel van de ene op de andere dag. De onafhankelijke Republiek Mozambique werd uitgeroepen op 26 juni 1975.
Volksrepubliek
De marxistische georiënteerde Frelimo werd een politieke partij en richtte zich op de DDR en USSR voor economische en ideologische steun. Binnenlands probeerde men Mozambique te veranderen in een volksrepubliek. Al spoedig werd Frelimo zelf geconfronteerd met een verzetsbeweging: Renamo. Deze beweging werd gesteund door het toenmalige Rhodesië, Zuid-Afrika en, indirect, door de USA. Renamo brandde velden plat en viel bevoorradingstrucks aan. Daarnaast had de droogte van 1983 een verwoestende uitwerking. Tegen het eind van de 1980’er jaren liet Gorbatsjov Frelimo weten dat hij het regime niet langer zou steunen. Niettemin was hij wel van mening dat de Sovjet-Unie recht had op een soort betaling, dus namen de Russen bij hun vertrek het weinige vee dat de burgeroorlog had overleefd mee naar Rusland.
Frelimo, dat nu alleen stond, had geen keus dan in te binden. In 1990 verwierp de beweging haar marxistische ideologie, waarop Zuid-Afrika zijn steun aan Renamo introk. Beide zijden sloten na jarenlange bemiddeling door de Rooms-Katholieke lekenbeweging Sant’Egidio in 1992 een vredesakkoord en in 1994 vonden nieuwe verkiezingen plaats.
In Mozambique is 56% van de bevolking Christen en 17.9% Islamiet.
