-Hannover (D)- Financiële crisis, migratie, Corona: voormalig Duits bondskanselier Angela Merkel heeft tijdens haar 16-jarige ambtstermijn met heel wat crises te maken gehad. Gisteren sprak zij op het congres van de Duitse protestantse kerk (EKD) in Hannover. Bij het overwinnen van diverse crises hielp “een zeker vertrouwen in God” haar. “Om te vertrouwen dat er iets bestaat dat groter is dan wij mensen, om mijzelf niet zo serieus te nemen en om niet in zelfmedelijden te vervallen”, aldus de CDU-politicus.
Merkel legde onder andere uit dat de uitspraak “Wir schaffen das” (Wij kunnen het..red.) die zij tijdens de zogenaamde vluchtelingencrisis in 2015 uitsprak, haar nog vaak onder de neus werd gewreven. Zij zei het in vertrouwen in het “wij”; dat er in Duitsland veel mensen zouden zijn die in zo’n noodsituatie hulp zouden bieden. “En zij bestonden. Laten wij ons dat niet laten ontnemen; daar mogen wij trots op zijn”, zei Merkel tegen een luid applaudisserend gehoor.
Toch moeten er nog steeds pogingen worden gedaan om vluchtelingen die geen recht hebben om in Duitsland te blijven, af te wijzen. “Natuurlijk wisten wij dat wij niet elke dag 10.000 mensen konden toelaten, maar wij konden wel de mensen opnemen die op dat moment voor de deur stonden”, benadrukte Merkel. Haar ouders gaven haar vertrouwen in God en in mensen. “Ik ben heel dankbaar dat ik deze geest heb kunnen behouden.” Merkels vader was een protestantse predikant in de DDR.
Woorden van de Paus als inspiratie
Merkel gaf verder toe dat zij “volledig geïnspireerd” was door de woorden van wijlen Paus Franciscus, vooral in tijden van crisis. Zij bezocht hem kort voor de G20-top in 2017, nadat de toen net verkozen Amerikaanse president Donald Trump aankondigde dat hij zich wilde terugtrekken uit het klimaatakkoord van Parijs. Zij vroeg Franciscus wat te doen als 19 staten dat wilden, maar één niet. “Toen zei hij spontaan tegen mij: buig, buig, maar stop voordat het breekt.” Merkel nam het advies ter harte.
De G20-landen hadden onverwachts een gezamenlijk communiqué op papier kunnen zetten. “Wij zijn niet uit elkaar gegaan, maar 19 landen hebben de bittere pil moeten slikken dat de op één na grootste uitstoter van CO2-uitstoot zich niet heeft aangesloten bij het klimaatakkoord van Parijs.” Alle andere kwesties konden gezamenlijk worden aangepakt, “omdat wij ons niet in de controverse mengden”, aldus Merkel. “Het was geen ideale oplossing, maar wel een die ons vooruit hielp.”
Zelfkritische kijk op klimaatbeleid
Merkel is zelfkritisch ten aanzien van haar eigen klimaatbeleid: zij vraagt zich nog steeds af of zij tijdens haar ambtsperiode wel genoeg heeft gedaan voor klimaatbescherming. Het feit blijft dat de wereld, ondanks alle inspanningen, deze menselijke taak nog steeds niet heeft vervuld. “Het vereist nog meer moed, nog meer kracht, nog meer stoutmoedigheid van ieder van ons om werkelijk recht te doen aan het behoud van de schepping en het voortbestaan van de mensheid.”
De voormalige bondskanselier deed een beroep op het publiek om elke dag het schijnbaar onmogelijke te blijven doen en zich niet te laten ontmoedigen. Het verhaal van een heidense vrouw uit het Evangelie van Marcus in de Bijbel zou hiervan een goed voorbeeld kunnen zijn.
Merkel beschreef dit verhaal uit het Evangelie als “spectaculair”, omdat “Jezus hier iets leert van de vrouw, en dat is zeldzaam.” De heidense vrouw die daar verschijnt, is een moeder die zich zorgen maakt om haar dochter en aan Jezus vraagt haar te bevrijden van haar demonen. Maar Jezus voelt zich volgens Merkels interpretatie in eerste instantie niet verantwoordelijk voor de niet-Joodse vrouw. Maar zij spreekt vanuit haar hart en overtuigt de Zoon van God met haar én-én argument. “Dit laat zien dat hij ook een mens is, iemand die luistert en iets kan leren”, aldus Merkel.
Ook in haar politieke carrière heeft zij altijd geprobeerd om niet in termen van of/of te denken, maar te zoeken naar compromissen. “Misschien kan iedereen gevoed worden, misschien kan iedereen een manier vinden”, zei Merkel. Als zij niet wist wat zij moest doen, vroeg zij vaak om advies aan anderen, waaronder de onlangs overleden Paus Franciscus.
