België: ‘Goede huisvader’ verdwijnt uit burgerlijk wetboek

Het begrip ‘goede huisvader’ is alomtegenwoordig in het Belgische burgerlijk recht, dat grotendeels stamt uit de Napoleontische tijd. Het is een juridisch principe dat gebruikt wordt om te beoordelen of iemand een fout maakte door te vergelijken met het verwachte gedrag van een rationeel en verantwoordelijk persoon in die situatie.

Voormalig minister van Justitie Koen Geens (CD&V) startte tijdens de vorige legislatuur een groot hervormingproject voor allerlei wetboeken, waaronder het Burgerlijk Wetboek. Sommige delen van die modernisering zijn al van toepassing, maar andere worden nu uitgewerkt. In het nieuwe burgerlijk recht wordt de omschrijving ‘goede huisvader’ vervangen door het genderneutrale en modernere ‘voorzichtig en redelijk persoon’.

Patriarchaal karakter

De wijziging past in een moderniseringsoperatie die het Belgische recht ontdoet van zijn patriarchaal karakter. Zo krijgt een kind sinds 2014 niet meer automatisch de familienaam van de vader toegekend. De oorsprong van ‘goede huisvader’ gaat terug op het Latijnse bonus pater familias en dateert nog uit de tijd dat vaders de onbetwiste baas waren van hun gezin. In 2014 verdween ‘goede huisvader’ al uit het Franse recht, waarop het Belgische grotendeels gebaseerd is.

‘Of men nu spreekt van goede huisvader of voorzichtig en redelijk persoon zal inhoudelijk niets veranderen’, zegt professor Bernard Dubuisson, lid van de commissie van experts in dagblad Le Soir. ‘Het is een symbolische kwestie, maar de hervormingen gaven de kans om dit te corrigeren.’