‘Onze wortels liggen in het Protestants-Christelijke en Rooms Katholieke sociaal denken,’ vertelt KRO-NCRV directeur Peter Kuipers over het fundament van de omroep waar hij sinds drie jaar leiding aan geeft. ‘KRO en NCRV zijn beiden bijna honderd jaar geleden opgericht. Als je de statuten van beide omroepen uit die tijd terugleest, zie je dat “sociale denken” terug.
“In Nederland is het kerkbezoek afgenomen, maar de vraag naar zingeving is enorm gegroeid.”
Tijdens de verzuiling was het overzichtelijk: je maakte programma’s voor jouw specifieke achterban. Maar wij zijn nu bijna een eeuw verder en de samenleving is flink veranderd. In Nederland is weliswaar het kerkbezoek afgenomen en steeds minder mensen geloven, maar de vraag naar zingeving is enorm gegroeid. Dan moet je je afvragen: wat is onze rol als omroep binnen deze samenleving en hoe moeten we ons aanpassen?
Toen je aantrad als directeur maakte je een analyse van hoe KRO-NCRV ervoor stond. Wat zag je toen?
‘Ik zag dat de fusieomroepen steeds meer functioneerden als een soort productie-maatschappijen met mooie en goed bekeken programma’s, maar zonder een duidelijk herkenbare identiteit of grote maatschappelijke relevantie. In de jaren 80 en 90 begon binnen de publieke omroep de ontzuiling en gingen we ons meer richten op het grote publiek. Toen na 2014 de fusieomroepen ontstonden was de opdracht vanuit de NPO aan deze omroepen om zelfs een nog bredere programmering te maken. Waaraan ontleed je dan nog de herkenbaarheid en identiteit van de omroep die het uitzendt? Mooie programma’s kunnen gewone productiebedrijven immers ook maken. Waarom zouden wij als omroep dan zoveel geld vanuit de samenleving moeten krijgen? Dat is de reden dat wij als KRO-NCRV bouwen aan een nieuwe identiteit die is gebaseerd op onze oude traditionele wortels.’
“Een uitdrukking zoals ‘heb uw naasten lief zoals uzelf’ is relevanter dan ooit.”
Hoe doe je dat als die oude wortels zo sterk leunden op de kerk en het geloof?
‘Ik ben ervan overtuigd dat ook onze huidige samenleving gebaseerd is op Christelijke waarden. Het draait nu minder om kerk en religie als instituties, maar dat betekent niet dat de onderliggende waarden in de samenleving weg zijn. Een uitdrukking zoals “heb uw naasten lief zoals uzelf” is relevanter dan ooit. Het staat onder andere voor respect hebben voor elkaar en voor inclusiviteit. Dat komt bij KRO- NCRV bijvoorbeeld tot uitdrukking in programma’s zoals Hij, zij, hen of de documentaire De blauwe familie, over racisme binnen de politie.
Hoewel er in Nederland minder gelovigen zijn, is de vraag naar zingeving nog nooit zo groot geweest. Men vraagt zich af: welke keuzes moet ik maken, hoe ziet mijn toekomst en die van mijn kinderen eruit? Dat zijn levensvragen en daar hoort de KRO-NCRV te zijn. En zeker voor het “stille” middenveld dat in de samenleving een enorme versplintering ziet. Daarom schenken we als omroep veel aandacht aan deze collectieve zingeving en het streven naar een verbonden en duurzame samenleving.’
