Duitse Kerken zien vrijheid van religie in gevaar

 -Bonn- Het gaat wereldwijd niet goed met de vrijheid van Godsdienst, daarover beklagen zich de twee grote Kerken in Duitsland. Niets nieuws onder ze zon zou men denken, want al decennia lang richten zij hun onderzoek op autoritaire of totalitaire staten. Maar dit jaar is de uitkomst van de studie iets anders, want ook in democratische staten worden grondrechten beperkt, ook in Duitsland.

Het 3e oecumenische rapport over godsdienstvrijheid wereldwijd 2023, dat deze week door de Duitse Rooms Katholieke en Protestantse Kerk (EKD) werd gepresenteerd, stelt dat er speciale aandacht moet worden gegeven aan de massale schendingen van fundamentele rechten in autoritaire staten.

Maar een blik op democratische landen, waaronder Duitsland, laat zien dat er ook bedreigingen in eigen land zijn voor de Godsdienstvrijheid.

Rapport

“De situatie is schrijnend”, aldus het 138 pagina’s tellende rapport. Hoewel Godsdienstvrijheid is vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, “blijft het in veel delen van de wereld onder druk staan”.

Godsdienstvrijheid is niet alleen een “recht van de vromen”, benadrukt mensenrechtendeskundige Heiner Bielefeldt van de Duitse Universiteit van Erlangen afgelopen woensdag bij de presentatie van het rapport. Het is een vrijheidsrecht van zowel gelovigen als minder gelovigen of ongelovigen.

Vrijheid van Godsdienst beschermt de vrijheid van conservatieve leden van gevestigde religieuze gemeenschappen, maar ook van atheïsten en agnosten. Het is vooral belangrijk voor leden van kwetsbare minderheden.

Secularisatie

De Bisschop van Augsburg, Bertram Meier, benadrukt in deze context dat hij het zorgelijk vindt wanneer Christelijke organisaties zoals ‘Open Doors’ of ‘Kerk in Nood’ jaar-in-jaar-uit in het nieuws komen met cijfers over vervolgde Christenen.

De Duitse Protestantse Bisschop Petra Bosse-Huber beschrijft de toenemende secularisatie in Duitsland als problematisch. Dit betekent dat de kennis van het belang van religie fundamenteel verloren gaat. Dit mensenrecht beschermt echter ook degenen die zonder religie willen leven. Volgens Bosse-Huber vormen populisme en extremistische overtuigingen een toenemend gevaar, bijvoorbeeld wanneer deze zich uiten in verbale of fysieke aanvallen op mensen die herkenbaar tot een religie behoren.

Voor het jaar 2020 werden in Duitsland 2.351 antisemitische en 1.026 islamofobe misdrijven geregistreerd, vergeleken met 141 antichristelijke en 37 misdrijven met betrekking tot andere religies, waarvan de overgrote meerderheid werd toegeschreven aan het rechtse spectrum, aldus het rapport.

Israël en de bezette Palestijnse gebieden

Wat de situatie in Israël en de bezette Palestijnse gebieden betreft, wordt gezegd dat de vrije uitoefening van Godsdienst daar over het algemeen redelijk gewaarborgd is. Maar de voorkeurspositie en dominantie van het Joodse geloof beperkt in ernstige mate de rechten van niet-gelovigen en echtparen die tot verschillende denominaties behoren of helemaal geen religie aanhangen in beide landen.

Ambtenaren in beide landen doen ook te weinig om sociale discriminatie tegen te gaan: “In Israël leidt de wens om Joodse religieuze tradities speciale bescherming te bieden en de daaruit voortvloeiende wettelijke voorkeur voor de Joodse bevolking tot discriminatie van andere religieuze groepen. In de bezette Palestijnse gebieden is het het gebrek aan rechtszekerheid dat Christenen benadeelt en hen soms dwingt tot emigratie”, aldus het rapport.