De algehele mening in de EU is diplomatischer : „Wanneer de Paus als bemiddelaar succes wil oogsten, moet hij politiek neutraal blijven of aan de kant van de zwakkeren gaan staan. Hij zal dat ongetwijfeld weten, en bij vervolgstappen omzichtig te werk gaan.“
Zelden hebben de woorden van de Paus zo voor polarisatie gezorgd!
In een interview met de Italiaanse krant ‘Corriere della Sera’ gaf Franciscus de NAVO de schuld van Poetins barbaarse agressieoorlog.
De Paus beschreef de uitbreiding van de NAVO naar het oosten als het “blaffen” van de NAVO aan de deur van Rusland. Hij zou niet zo ver gaan om te zeggen dat de NAVO-aanwezigheid in de buurlanden Moskou ‘uitlokt’. Maar: ze hebben de invasie “misschien wel gefaciliteerd”.
Ook al probeert de Paus duidelijk te bemiddelen en een vredesoplossing te vinden, de beschuldigingen aan het adres van de NAVO en het feit dat hij eerst naar de Kremlin-despoot Vladimir Poetin wil reizen voordat hij naar Kiev komt, stuit op harde kritiek.
Propaganda
Veiligheidsbeleidsexpert Markus Kaim van de “Foundation for Science and Politics” (SWP) zegt daarop: “Helaas herhaalt de Paus bekende Russische propaganda die geen enkele basis heeft. De NAVO heeft Rusland niet beloofd niet uit te breiden naar het oosten, en is ook niet vijandig tegenover de Russen – integendeel.” In feite is de NAVO puur een defensiealliantie. In zijn interview laat de Paus open waarom Poetin zich door hen bedreigd had moeten voelen.
Weken geleden nodigden President Zelenskyj en de burgemeester van Kiev, Klitschko, de Paus uit om naar het door oorlog verscheurde land te komen. Franciscus vergeleek de oorlog van Poetin immers met het bloedbad in Rwanda in 1994 met minstens 500.000 doden. Dus met een beestachtige genocide met een duidelijke scheidslijn tussen daders en slachtoffers. De reactie daarop van het Kremlin: Voorlopig is er geen ontmoeting met Poetin denkbaar!
Opheldering
Voor het interview was het al bekend: Paus Franciscus zoekt een gesprek met de oorlogsstoker van het Kremlin. Kort na het begin van de oorlog was hij zelfs persoonlijk op de Russische ambassade bij de Heilige Stoel verschenen om ‘opheldering te vragen’. Half maart diende de Paus formeel het verzoek in voor een bijeenkomst in Moskou – de Paus is tenslotte staatshoofd.
Het belangrijkste hier is dat het – bijna onderdanige – verzoek om elkaar te spreken voor Poetin op een zeer slecht moment komt, aangezien zijn eigen propagandamachine er net in is geslaagd is om de perfide beschuldiging in het Westen te lanceren dat Poetin door het Westen in een hoek wordt gedreven, waardoor hij niet langer zonder gezichtsverlies een oplossing kan vinden en daarom met een kernoorlog dreigt.
Gesprekken met de Paus zouden er voor kunnen zorgen dat er internationale erkenning voor Poetin kan komen – als Poetin onmiddellijk alle troepen terugtrekt.
De diplomatieke lijn die Franciscus bewandelt is extreem smal. Als men er rekening mee houdt dat zijn initiatieven op het gebied van buitenlands beleid – bijvoorbeeld Venezuela – veel meer kwaad dan goed hebben gedaan en dat hij geen ervaring heeft als internationaal bemiddelaar, is het interview een bewijs dat de Paus nog heel wat bij moet leren.
Maar zelfs vóór de annexatie van de Krim, volgens internationaal recht, hadden critici het Vaticaan ervan beschuldigd te dicht bij Rusland te staan. In feite waren er al ten tijde van Paus em. Benedictus XVI (95) Vaticaanse diplomaten die beweerden dat, in geval van twijfel, Poetin dichter bij het Vaticaan staat dan Obama, wat aanzienlijke irritatie en een verhitte discussie veroorzaakte.