Het Aartsbisdom Keulen, het grootste en invloedrijkste Duitse Bisdom, telt binnen 40 jaar nog maar de helft van het huidige aantal gelovigen. Het aantal Katholieken zal in dat tijdsbestek dalen van 1,9 miljoen naar 1 miljoen. Dat is het gevolg van zowel demografische factoren, het dalende aantal doopsels en het stijgende aantal kerkuittredingen. De inkomsten van de kerkbelasting zullen vrijwel stabiel blijven.
Met een vermogen van ongeveer 3,8 miljard euro en een jaarlijks budget van 916 miljoen euro is het Bisdom Keulen een van de financieel sterkste Bisdommen van Duitsland. Maar als het Aartsbisdom, dat voornamelijk in Noordrijn-Westfalen en deels in Rijnland-Palts ligt, niet op tijd tegenmaatregelen neemt, wordt een financieel tekort van ongeveer 100 miljoen euro verwacht tegen 2030.
Daarom staat er nu een grondige reorganisatie op stapel. Eentje waar bij veel gelovigen in Duitsland het angstzweet uit doet breken.
De Diocesane pastorale raad van Keulen heeft de plannen de afgelopen dagen besproken met de Aartsbisschop, Kardinaal Rainer Maria Woelki. En die legt zich neer bij de harde feiten en heeft zijn zegen gegeven.
Speerpunt van de hervorming wordt de positie van de lekengelovigen. Die moeten, als het aan het Aartsbischoppelijk bestuur ligt, meer verantwoordelijkheid krijgen en nemen.
Minder parochies, meer verantwoordelijkheid bij leken
Aan het hoofd van een parochie moet evenwel – conform een recentelijk uitgevaardigde Vaticaanse instructie – een tot Priester gewijde Pastoor blijven staan.
Maar het Aartsbisdom wil in de toekomst onderscheid maken tussen geloofsgemeenschap en parochie. Een geloofsgemeenschap is elke groep mensen die samenkomt om het Rooms Katholieke geloof gezamenlijk te praktiseren. Toekomstige parochies bestaan dus uit diverse gemeenschappen. De parochie wordt in die zin een koepelorganisatie. En dus zullen er veel minder komen. In het masterplan is voorzien dat er van de 500 parochies nu maar een 50 tot 60 zullen overblijven.
Zondagsmissen zijn volgens de plannen gegarandeerd binnen een parochie, maar niet binnen elke lokale gemeenschap. Dat kan betekenen dat een aantal kerkgebouwen aan de eredienst zal worden onttrokken.
Voorlopig wordt het plan enkel in Keulen uitgerold. Maar de gelovigen in Duitsland vrezen dat het om een pilootproject gaat dat nadien ook in de andere Bisdommen zal worden toegepast.