Zojuist heeft het Europees Parlement een mokerslag uitgedeeld aan de bescherming van mens en milieu in wereldwijde productieketens van Europese bedrijven. Er blijft weinig over van de zogeheten anti-wegkijkwet, in Brussel bekend als de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). De meerderheid in het Parlement kwam tot stand doordat de christendemocraten steun kregen van extreemrechtse partijen. Deze politieke samenwerking met extreemrechts is zorgwekkend en werpt een donker licht op de politieke toekomst van Europa.
Eline Achterberg, IMVO-expert bij Oxfam Novib: “Met steun van extreemrechts steekt het Europees Parlement een dolk in de rug van mensen die worden uitgebuit in toeleveringsketens die voor Europa produceren. Zo wil het Europees Parlement voorkomen dat slachtoffers via de rechter een schadevergoeding kunnen eisen. Duizenden grote bedrijven kunnen zo hun verantwoordelijkheid aan hun laars lappen.”
Naast het schrappen van civiele aansprakelijkheid wil het Europees Parlement ook grote fossiele bedrijven niet langer verplichten om klimaatplannen in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs op te stellen en uit te voeren. Daarmee raken de Europese klimaatdoelen nog verder uit zicht.
De anti-wegkijkwet was nog geen anderhalfjaar geleden met veel bombarie aangenomen en had een duidelijke boodschap: wie profiteert van internationale markten, moet ook mens en milieu beschermen. Nog geen jaar later besloot de Europese Commissie deze wet alweer open te breken. De beloofde versimpeling bleek al snel een ondermijning te zijn van de kernverplichtingen van deze wet. Dit is niet alleen schadelijk voor mensen in producerende landen, maar ook voor de geloofwaardigheid van de EU als economische partner.
“Instortende textielfabrieken en dwangarbeid in de visserij: de vele misstanden van de afgelopen jaren laten zien dat bindende regels voor bedrijven keihard nodig zijn. Zonder wettelijke verplichtingen blijven uitbuiting, kinderarbeid en ernstige milieuvervuiling aan de orde van de dag. Dit is geen versimpeling van de wet zoals de EU beloofde, maar regelrechte afbraak.”
Toch is er nog een kleine kans voor een effectieve anti-wegkijkwet. Vanaf aanstaande dinsdag gaan de Europese Commissie, de Raad en het Europees Parlement onderhandelen over de voorgestelde afzwakkingen. Oxfam Novib roept hen op in de komende onderhandelingen pal te staan voor een sterke, eerlijke en effectieve wet die mens en milieu beschermt.
