-Rome- “Gescheiden echtparen die voor de burgerlijke stand zijn hertrouwd en een tweede verbintenis aangaan, mogen alleen de H. Communie in de kerk ontvangen als zij afzien van geslachtsgemeenschap.”
Met deze voor sommigen duidelijke en ondubbelzinnige en voor anderen hilarische verklaring beantwoordde Willem kardinaal Jacobus Eijk, rooms-katholiek aartsbisschop van Utrecht, gisteren vragen van journalisten, tijdens de presentatie van zijn onlangs gepubliceerde boek “De band van de liefde: Katholieke leer over huwelijk en seksuele ethiek”, die plaatsvond in het Pauselijk Athenaeum Regina Apostolorum. Het in het Vaticaan gevestigde particuliere katholieke portaal ‘Silere non possum’ (‘Ik kan niet zwijgen’ red.), dat wordt gerund door insiders in het Vaticaan, berichtte hierover.
De kardinaal richtte zich precies op wat hij “een probleem noemt waar vandaag de dag vaak over gesproken wordt”: de kwestie van gescheiden en hertrouwde mensen en hun vermogen om deel te nemen aan de Eucharistie. “Paragraaf 84 van de Familiaris Consortio van Sint Johannes Paulus II stelt dat men zich in dergelijke gevallen moet onthouden van seksuele betrekkingen”, aldus Eijk. “Waarom? Omdat een burgerlijk huwelijk geen reguliere verbintenis is; het is geen geldig huwelijk zolang het verbond van het eerste sacramentele huwelijk nog geldig is. Dat is het punt”, legde hij uit, verwijzend naar de leer van Johannes Paulus II en de katholieke leer over de onontbindbare sacramentele huwelijksband.
De kardinaal herinnerde vervolgens aan de theologische dimensie van de kwestie en betoogde dat deze niet kan worden gereduceerd tot een puur disciplinaire of pastorale kwestie. “Er zijn mensen die in deze situatie leven, maar toch naar de kerk willen gaan en de sacramenten willen ontvangen. Dat is natuurlijk moeilijk. Christus geeft zich volledig aan ons in het sacrament van de eucharistie en ook wij moeten ons volledig aan Hem geven. Wanneer dit in het huwelijk ontbreekt, kan de H. Communie niet worden ontvangen”, legde hij uit, waarmee hij de nauwe band tussen de Eucharistie en het sacrament van het huwelijk bevestigde.
Niet uitsluiten
De kardinaal bevestigde de noodzaak van sacramentele coherentie en maakte duidelijk dat de kerk mensen in dergelijke situaties niet uitsluit. “Natuurlijk zijn mensen in dergelijke relaties van harte welkom in de kerk. Zij kunnen deelnemen aan onze liturgieën en ook aan onze liefdadigheidsactiviteiten. Maar zij kunnen om de redenen die ik heb uitgelegd, niet de H. Communie ontvangen.”
Welkom zijn impliceert geen absoluut recht om een sacrament te ontvangen. Eijk beschreef ook de pastorale praktijk van ‘zijn’ kerk: “In Nederland doen wij het volgende: deze mensen kunnen ook tijdens de Eucharistie de priester benaderen, maar dan met de armen gekruist over elkaar en een zegen ontvangen. Ik moet zeggen dat dit in veel gevallen werkt. Het helpt het gevoel van uitsluiting te verlichten en is dan ook een bevredigende oplossing.
