-Vaticaanstad- De aartsbisschop van Belgrado is een beetje boos. “Iedereen speculeert en haalt allerlei ‘bronnen’ aan die niets met de feiten te maken hebben. Daarom zou het beter zijn als wij kardinalen vrijer kunnen praten over hoe de Pausverkiezingen daadwerkelijk zijn verlopen. Daarom roept kardinaal Ladislav Nemet op tot opheffing van het verbod om over het proces van het conclaaf te spreken, ook na afloop van het conclaaf,” dat zegt de kardinaal in een gesprek met het Hongaarse onlineportaal ‘Szemlelek’.
De aartsbisschop van Belgrado zegt dat hij kan begrijpen dat de strenge regels bedoeld zijn om roddels over zogenaamde – wel of geen kansrijke kandidaten – voor- en na de verkiezingen te voorkomen. “Maar als het aan mij ligt, zou ik deze geheimhouding verbreken. Anders zullen er allerlei geruchten de ronde doen. Zoals wat er ook bij dit conclaaf weer is gebeurd.”
In het interview geeft Nemet tekst en uitleg over de snelle verkiezing van Paus Leo XIV in de vierde stemronde. Hij stelt dat hij voldeed aan de criteria die eerder tijdens de beraadslagingen van de kardinalen naar voren waren gekomen. Hij moest missionaire ervaring en een flinke geestelijke bagage hebben, maar ook pastorale ervaring. Wij zochten niet iemand die zijn hele priester- of bisschoppelijke leven in ambten of in de Romeinse Curie had doorgebracht. De nieuwe Paus moest bovendien meerdere talen spreken en op minstens twee continenten werkzaam zijn geweest, aldus de vicevoorzitter van de Raad van Europese Bisschoppenconferenties (CCEE): “Paus Leo XIV voldeed aan al deze vereisten: hij is van geboorte Noord-Amerikaan, heeft tientallen jaren in Zuid-Amerika gewoond en is bovendien goed thuis in Europa.”
Synodaliteit en kerkelijk recht
Nemet heeft de afgelopen jaren belangrijke steun verleend aan het wereldwijde synodale proces van de rooms-katholieke kerk, dat werd geïnitieerd door paus Franciscus (2013-2025). In een interview met ‘Szemlelek’ zegt de kardinaal dat er nog steeds heel wat diepgewortelde gewoonten in de kerk zijn die doorbroken moeten worden, toen hem gevraagd werd hoe klerikalisme overwonnen kan worden en hoe lekenkatholieken zich actiever zouden moeten inzetten. “Het feodale concept van de kerk is nog niet helemaal verleden tijd”, aldus Nemet. Maar het gaat niet alleen om priesters. “Veel gelovigen zijn er ook aan gewend dat de priesters alles voor hen doen.”
Volgens de kardinaal is het nog onduidelijk in welke vorm Paus Leo XIV het synodale proces zal voortzetten en of hij het pad van zijn voorganger exact zal volgen. De overleden Paus Franciscus bood geen wettelijk kader voor de implementatie van synodaliteit, herinnert Nemet zich. “Dit roept de vraag op hoe het Pauselijke primaat, de bisschoppelijke collegialiteit – dat wil zeggen de autonomie – en de grotere rol die aan de leken is toegekend, zich naast elkaar verdragen.”
Het geïnitieerde synodale proces is “in feite een voortzetting van het Tweede Vaticaans Concilie en bevat de zaden voor de (door)ontwikkeling van de leer binnen de rooms-katholieke kerk”, voegt de kardinaal toe. De kerk is geen museum, maar een gemeenschap die voortdurend evolueert, ‘ook wat betreft haar leer’. Mensen hebben altijd gezegd dat het leven beschermd moet worden. Nemet gaf een voorbeeld: “Maar het was Paus Franciscus die de catechismus herschreef en verklaarde dat de doodstraf onverenigbaar is met het Evangelie.”
