Mexico: Jezuïeten staan op ‘afschotlijst’

De Interamerikaanse Mensenrechtencommissie kiest ‘harde’ bewoordingen in haar advies aan de President, maar er is dan ook wel wat aan de hand: de personen die het betreft zijn in acuut levensgevaar.

In een resolutie aan de Mexicaanse President Andres Manuel Lopez Obrador roept de mensenrechtencommissie op tot voorzorgsmaatregelen ter bescherming van elf leden van de Jezuïetengemeenschap van Cerocahui in de Noord-Mexicaanse staat Chihuahua. “De Jezuïeten bevinden zich in groot gevaar, er dient rekening gehouden te worden met executies”, aldus de verklaring.

De voorgeschiedenis

Het drama heeft een voorgeschiedenis. Op 20 juni 2022 werden twee Jezuïeten, Joaquin Cesar Mora Salazar en Javier Campos Morales, doodgeschoten in Cerocahui toen zij in hun Kerk onderdak gaven aan een man die op de vlucht was voor een huurmoordenaar van de drugsmaffia. Alle drie werden gedood. De daad veroorzaakte grote verontwaardiging tot ver buiten de grenzen van Mexico en leidde tot een nieuw debat over het geweld, de misdaad en het veiligheidsbeleid van de regering. De twee Priesters streden al jaren voor de mensenrechten van met name de inheemse bevolking.

Schutter is bekend

De verdachte schutter is bekend, wordt gezocht op basis van een aanhoudingsbevel, maar is ondergedoken. Concreet gaat het om Jose Noriel Portillo Gil, alias “El Chueco”, een lokale drugsbaas die blijkbaar zo machtig is dat hij onder-en-boven de wet kan leven. Hoewel hij officieel gezocht wordt, wordt hij gezien op feestjes. Hij wordt beschouwd als een bondgenoot van de misdaadgroep ‘Los Salazar’, een cel van het Sinaloa-drugskartel dat de leiding heeft over de regio. Ondanks een hoge beloning van vijf miljoen pesos – zo’n 250.000 dollar – is er geen spoor van “El Chueco”, althans officieel niet.

Onlangs zette ‘El Chueco’ een tegenaanval in en waarschuwde openlijk in een videoboodschap: “Ooggetuigen en Priester Jesus Reyes en alle anderen die op het idee komen om samen te werken met de Jezuïeten om een rechtszaak te beginnen, kunnen er op rekenen dat ik en mijn mensen zullen terugkeren naar het kleine, arme dorp en Reyes zullen ophalen omdat hij een grote mond heeft”. De dreiging werd nog eens kracht bijgezet met de waarschuwing dat men het hele dorp zal afbranden.

Blamage

Dat de drugsbaas nog steeds vrij rondloopt, is een blamage voor de Mexicaanse autoriteiten en veiligheidsdiensten, maar ook voor de linkspopulistische President Lopez Obrador. In december vorig jaar deed de VN nog een dringende oproep om actief tegen bendes op te treden en zo de veiligheid van burgers te garanderen. Tot op heden is er echter weinig tot niets gebeurd.

Omdat de zaak steeds minder media-aandacht krijgt en de dader nog voortvluchtig is, voelt de mensenrechtenorganisatie zich nu genoodzaakt om beschermende maatregelen voor de parochie en haar geestelijken af te dwingen. Omdat niemand anders het lijkt te doen.

Kerk in Mexico

Van de Mexicanen is 94% Christen. Het overgrote merendeel daarvan, 83,9% van de totale bevolking, is Rooms-Katholiek, maar dat aantal neemt langzaam af. De Katholieke Kerk heeft desondanks nog steeds een grote invloed op de samenleving in Mexico. Dit komt onder meer tot uiting in de Mariaverering. In de staten Jalisco, Aguascalientes en Guanajuato ligt het aantal Katholieken boven het landelijk gemiddelde. Vooral in indiaanse gebieden is het Katholicisme in Mexico vaak sterk vermengd met inheemse tradities.

10,1% van de bevolking is Protestants of belijdt een niet Christelijke religie, een aantal dat vrij snel toeneemt. Vooral in de staten Campeche, Chiapas en Tabasco wonen veel Protestanten, vooral de evangelische varianten zijn populair in Mexico. 5,7% van de Mexicanen hangt geen religie aan, waarvan de meesten in de hoofdstad, in de grote steden aan de Amerikaanse grens of in het zuiden van het land wonen.

Onder de Spaanse veroveraars vond de kerstening van de inheemse Indiaanse bevolking in de 16e eeuw vaak onder dwang en met grof geweld plaats. De methoden werden grotendeels goedgekeurd of zelfs voorgeschreven door de inquisitie.