-Mexico-stad- De Katholieke Kerk in Mexico zucht onder een golf van aanvallen, ontvoeringen en bedreigingen tegen haar priesters en religieuzen. Alleen al in 2024 werden er 850 gevallen van afpersing geregistreerd en werden er wekelijks 26 parochies aangevallen. De bisschoppen roepen op tot meer bescherming en respect voor de godsdienstvrijheid, meldt het Duitse dagblad ‘Tagespost’.
“Mexico is momenteel de gevaarlijkste plek ter wereld voor (rooms)-katholieke priesters. De drugskartels dulden geen enkele tegenstand en al helemaal niet van de geestelijkheid”, waarschuwt Robert Royal, directeur van het Faith & Reason Institute in Washington, in zijn onlangs verschenen boek “Martelaren van het Nieuwe Millennium”. De tol van de afgelopen 18 jaar is schokkend: meer dan 80 priesters zijn vermoord, een ongekend aantal, zelfs voor een land dat geplaagd wordt door ongekend drugsgeweld.
Pater Omar Sotelo van het Catholic Multimedia Center (CCM) beschrijft deze situatie als “agressieve en systematische intimidatie” tijdens een forum over godsdienstvrijheid in Washington in februari 2025. De cijfers die hij presenteert zijn alarmerend: alleen al in 2024 werden 850 gevallen van afpersing en doodsbedreigingen tegen priesters geregistreerd, naast wekelijkse aanvallen kerken en religieuze gebouwen in het ganse land.
In april 2024 schokte de verdwijning van de 78-jarige emeritus-bisschop Salvador Rangel Mendoza de publieke opinie. De prelaat van Chilpancingo-Chilapa (2015-2022) was 48 uur vermist en werd, na zijn vrijlating, opgenomen in een ziekenhuis in Cuernavaca. Volgens lokale media werd hij mishandeld en verdoofd door onbekende aanvallers. Tijdens zijn ambtsperiode was hij bekend geworden door zijn directe onderhandelingen met kartels om bloedvergieten te voorkomen. “Ik neem de taken op mij die de regering niet wil doen”, verklaarde hij destijds.
Een ander illustratief geval was de ontvoering van pater Jesús Yovani Gómez Cruz in april 2025 in de staat Sinaloa. De priester werd later vrijgelaten, hoewel de omstandigheden van zijn ontvoering onduidelijk blijven. De bisschop van Culiacán, Jesús José Herrera Quiñónez, verklaarde: “In het licht van de pijnlijke gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de gewelddadige ontvoering van pater Yovani door onbekende aanvallers, danken wij God dat hij levend terugkwam.”
Een van de misdaden die de grootste verontwaardiging in Mexico en daarbuiten veroorzaakte, was de moord op de jezuïetenpriesters Javier Campos Morales (79) en Joaquín César Mora Salazar (80) in Chihuahua in juni 2022. Zij werden vermoord in een kerk terwijl zij onderdak boden aan een man die werd achtervolgd door een lokale drugsbaron. Beide priesters werkten al tientallen jaren in de Sierra Tarahumara. Het VN-bureau voor de mensenrechten in Mexico beschreef het incident als “een ontnuchterende reflectie op het extreme geweld en de kwetsbaarheid” die in grote delen van het land worden ervaren.
In oktober 2024 werd pater Marcelo Pérez, een inheemse mensenrechtenverdediger, in Chiapas vermoord, naar verluidt door criminele bendes. Zijn werk voor de inheemse bevolking had hem onder de bescherming van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens (IACHR) geplaatst, die er niet in slaagde zijn dood te voorkomen. Het bisdom San Cristóbal eiste vervolgens een einde aan de “criminalisering” van geestelijken: “De stigmatisering en vervolging van priesters, missionarissen, religieuzen en mensenrechtenverdedigers moet stoppen.”
“Pater José Filiberto Velázquez Florencio, van het bisdom Chilpancingo-Chilapa, is ook het doelwit geweest van doodsbedreigingen. Hij leidt het Centrum Minerva Bello voor de Rechten van Slachtoffers van Geweld. In 2021 werd hij ontvoerd tijdens de voorbereidingen voor een misviering; de lokale bevolking onderhandelde over zijn vrijlating. In 2023 werd hij in de bergen neergeschoten toen twee mannen vanaf een motor op zijn auto schoten. “Deze aanval was een duidelijke waarschuwing dat zij wilden dat ik zou zwijgen, geen aangifte zou doen, niet zou preken en niet meer zou helpen,” zei hij.
In een interview met het Duitstalige daglad ‘Tagespost’ legt hij uit: “Ons werk speelt zich af in een omgeving die gedomineerd wordt door gewapende groepen, drugshandel en corruptie. De samenwerking tussen justitiële en veiligheidsdiensten en criminele structuren voedt straffeloosheid. Onze inzet voor slachtoffers maakt ons tot een constant doelwit; het is een constante balans tussen roeping en zelfverdediging.”
Ondanks het klimaat van onveiligheid zijn er tekenen van verbetering. In maart 2025 ontdekten de autoriteiten in Jalisco een “vernietigingscentrum” met geheime crematoria en folter/ trainingsruimtes voor criminelen. De bisschoppen reageerden met een krachtige verklaring: “Een van de wreedste uitingen van kwaad en menselijk leed die wij in ons land hebben gezien.” Op 13 maart riepen zij op tot gebeden voor de vermisten en riepen zij op tot een einde aan de medeplichtigheid tussen politiek en georganiseerde misdaad.
Sinds president Claudia Sheinbaum in oktober 2024 aan de macht kwam, zijn er pogingen gedaan om met de kerk in dialoog te treden. In tegenstelling tot haar voorganger heeft Sheinbaum een nationale vredesagenda gepromoot en de aanwezigheid van leger en politie in kwetsbare gebieden zoals Guerrero en Chiapas versterkt.
“De regering erkent de bemiddelende rol van de kerk”, merkt pater Fili op. In hun oproep voor de vastentijd bevestigden de Mexicaanse bisschoppen hun engagement: “Om de stem te zijn van hen die geen stem hebben en onvermoeibaar bij te dragen aan de opbouw van een land, waar rechtvaardigheid, waarheid en absoluut respect voor de menselijke waardigheid lijken te ontbreken.” De weg naar een echt veilig en vredig Mexico is echter nog lang, zeer lang.
