Brazilië beleeft vanwege de pandemie en de zware economische crisis een van de moeilijkste momenten uit de geschiedenis, aldus een door onder andere Kardinaal Claudio Hummes (85) en de emeritus Amazone-Bisschop Erwin Kräutler ondertekende brief.
De als ‘Brief aan het Volk Gods’ (Carta ao Povo de Deus) betitelde tekst beschrijft de actuele crisis als “een orkaan”, waaraan Bolsonaro grotendeels schuldig is. Brazilië is sowieso al een ongelijke, onrechtvaardige en gewelddadige samenleving. “Deze realiteit staat geen onverschilligheid toe.” De regering is desalniettemin machteloos en staat toe, dat houtkappers, goudzoekers en landbouwers de natuur en neoliberale industriebaronnen de armsten in het land ernstige schade toebrengen. Voorts klagen de kerkelijk vertegenwoordigers de Covid-19-politiek van de regering aan: “Wij moeten het wetenschapsvijandige discours meemaken, welke de duizenden doden als iets normaals wil verklaren, alsof het allemaal iets toevalligs is of een Goddelijke straf.” Evenzo onverschillig is de regering tegenover de daaruit voortvloeiende economische en sociale chaos. Het gaat hen alleen maar om het behoud van de macht.
90.000 slachtoffers – “kleine griep” en “hysterie”?
Sinds het begin van de pandemie, die in Brazilië al bijna 90.000 dodelijke slachtoffers heeft gemaakt, had Bolsonaro het virus als “kleine griep” en de maatregelen ter bestrijding als “hysterie” bestempeld. “Deze discours is niet gebaseerd op ethische of morele principes”, aldus de kerkvertegenwoordigers. De door de regering ingevoerde economische hervorming leiden tot een gevaarlijk neoliberalisme, welke alleen maar een kleine groep machtigen voorspoed schenkt en een groot deel der bevolking zal schaden. De economische politiek is gericht op winst, winst en nog eens winst. In de brief stellen de Bisschoppen verder: “Evenzeer schrikken wij van de afkeer (van de regering) van onderwijs, cultuur, het gezondheidssysteem en de diplomatie.” De regering heeft onderwijs en cultuur tot vijand uitgeroepen, en evenzeer wijst men de vrije pers en vrijheid van meningsuiting af. Tevens misbruikt de regering de religie, om haat te zaaien en de samenleving te splijten.
Volkerenmoord
De kritiek van kerkelijke zijde zou oorspronkelijk afgelopen woensdag tijdens de Bisschoppenconferentie gepubliceerd worden, maar werd eerst voor een inhoudelijke analyse teruggetrokken. Afgelopen zaterdag publiceerde een journaliste van het dagblad ‘Folha de S. Paulo’ de inhoud van de brief. Een aantal van de ondertekenaars was bang, dat de conservatieve vleugel van de Bisschoppenconferentie de brief niet openbaar wilde maken. In de afgelopen week had de Braziliaanse bevrijdingstheoloog Frei Betto (75) de omgang van de regering met de Corona-crisis als volkerenmoord bestempeld.
Hij beschuldigde Bolsonaro in een open brief, dat deze geen problemen heeft met de massasterfte onder de bevolking. Voorts hoopt de President, dat de dood van ouderen en zieken, het pensioensysteem en de zorgkosten ontlast.
