-Brussel- Iran wordt getroffen door historische droogte, zinkende steden en zandstormen, schrijft Sanam Mahoozi, onderzoeker aan de Universiteit van Londen. Maar daarvoor is nauwelijks aandacht in internationale media, die vooral focussen op het conflict met Israël en het kernwapenprogramma.
In juni vochten Iran en Israël een oorlog van twaalf dagen uit. Nog dezelfde maand werd een staakt-het-vuren afgekondigd, maar toch blijft de internationale berichtgeving over Iran zich richten op de nasleep van dat conflict en de gespannen politieke situatie in het Midden-Oosten.
Zinkgaten en zandstormen
Maar intussen kampt Teheran, een stad van meer dan tien miljoen mensen, met een van de ergste watertekorten in decennia. De dammen in de buurt van de Iraanse hoofdstad staan op het laagste peil in bijna zeventig jaar. De Karaj-dam, met een capaciteit van 25 miljoen kubieke meter een van de belangrijkste reservoirs van de stad, staat voor 86 procent leeg.
In de meer centraal gelegen stad Isfahan zakt de bodem en slokken zinkgaten auto’s en voetgangers op. Zo’n bodemdaling wordt vaak veroorzaakt als er te veel grondwater wordt opgepompt. In Iran is dat vooral voor de landbouw, goed voor 90 procent van het totale waterverbruik in het land. Veel van de iconische meren van Iran zijn veranderd in een zoutvlakte.
Vorige maand nog werden in Teheran scholen ontruimd en wegen afgezet vanwege instortingsgevaar. Maar de internationale media-aandacht voor dat enorme milieuprobleem blijft alarmerend laag. Als er al over bericht wordt, is dat vaak in lokale media en kanalen die zich richten op de Iraanse diaspora.
Nochtans werden de zuidelijke provincies van het land eerder dit jaar al geteisterd door zand- en stofstormen, waardoor duizenden mensen naar het ziekenhuis moesten en de infrastructuur werd ontwricht. Ook daar werd buiten Iran nauwelijks over bericht.
Er was overigens ook weinig internationale aandacht voor de milieu-impact van de oorlog.
Lokale media meldden wel hoe Israëlische raketaanvallen op olieopslagplaatsen in de buurt van Teheran tot een uitstoot van 47.000 ton broeikasgassen hebben geleid, en heel wat luchtvervuiling boven de stad. De Iraanse media beweren ook dat oppervlakte- en grondwatersystemen, de bodem en bredere ecosystemen allemaal zijn getroffen door lekkage van industrieel afvalwater, stedelijk rioolwater en andere vormen van vervuiling, waaronder lawaai, trillingen, straling en hitte – die allemaal een bedreiging vormen voor het leven van mensen, dieren en planten.
Spionage en kernwapens
Maar de internationale nieuwsorganisaties hebben in hun berichtgeving over Iran vooral maandenlang gefocust op vragen over het nucleaire programma en de verslechterende banden met het Westen. Ze hadden aandacht voor spionage, sancties, cyberveiligheid en uitspraken van Iraanse functionarissen over uraniumverrijking en kernwapens.
Dat is niet verrassend. Uit een analyse van het Reuters Institute for the Study of Journalism aan de Universiteit van Oxford is gebleken dat redacties die zich bezighouden met het Midden-Oosten vooral berichten over oorlog en conflict. Andere academische studies tonen aan dat milieuproblemen op de lange termijn – maar met verstrekkende gevolgen – helemaal onderaan hun prioriteitenlijstje staan.
Ook in Iran hebben de nieuwsmedia zich grotendeels op de oorlog geconcentreerd. Tijdens het conflict richtten conservatieve Iraanse staatsmedia, zoals Tasnim, Mizan en Kayhan, zich bijna volledig op militaire ontwikkelingen en officiële verhalen over “nationale verdediging” en “buitenlandse dreigingen”.
Maar toen de gevechten voorbij waren, begonnen sommige Iraanse kranten – met name media die pleiten voor geleidelijke sociale, politieke vrijheid en persvrijheid (samen met het staatspersbureau IRNA) – verslag te doen van de droogte en het watertekort. De conservatieve Iraanse nieuwsmedia besteden er nu ook wel wat aandacht aan, maar in mindere mate.
Momenteel kampt het Midden-Oosten met enkele van de ergste milieucrises ter wereld, waaronder droogtes, overstromingen, zand- en stofstormen. De gevolgen zijn enorm. In verschillende Iraanse provincies zijn rivieren en wetlands opgedroogd, de luchtvervuiling neemt toe en stroomuitval verwoest levens en bestaansmiddelen.
Wat weet de wereld?
Mijn onderzoek richt zich op hoe media over klimaatverandering berichten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, en met name in Iran.
Ik schrijf ook voor nieuwsorganisaties over water en klimaatverandering. Tijdens mijn onderzoek over die thema’s heb ik ontdekt dat de milieuproblemen van Iran grotendeels te wijten zijn aan decennialang wanbeheer door de overheid en overexploitatie – waaronder de overmatige bouw van dammen en gebruik van grondwater voor landbouw.
Zelfs in de weinige gevallen waarin internationale media de afgelopen maanden over de watercrisis in Iran hebben bericht, is dat vaak in het kader van berichtgeving over de oorlog. Die is weliswaar essentieel om de menselijke kost van de oorlog bloot te leggen, maar berichtgeving over het milieu is net zo belangrijk.
Klimaatverandering zal niet wachten op een staakt-het-vuren, en door de gevolgen ervan te negeren, riskeren we een crisis over het hoofd te zien die uiteindelijk iedereen treft.
_
Dit artikel is eerder verschenen bij MariaBode-partner The Conversation