-Vaticaanstad- Als kenner van de oorsprong van sterrenstelsels groeide hij op in India en was hij gefascineerd door Matteo Ricci: “Wij kijken niet naar de hemel om God te onderzoeken, maar eerder naar de complexiteit en schoonheid van het universum, die ons steeds nieuwe redenen biedt om zijn schepper te prijzen.”
De Indiase jezuïet Richard Anthony D’Souza wordt de nieuwe directeur van het Vaticaans Observatorium, het astronomisch observatorium van de Heilige Stoel. Paus Leo XIV benoemde hem gisteren, waarmee hij, op de feestdag van Sint-Ignatius van Loyola, de keuze bevestigde die Paus Franciscus al had gemaakt om een andere Amerikaanse jezuïet, broeder Guy Consolmagno, op te volgen, wiens termijn van tien jaar op 19 september afloopt.
Het is de eerste keer dat een Aziatische religieus deze topfunctie op zich neemt binnen een Vaticaanse instelling, die met grote belangstelling wordt gevolgd door de hele wetenschappelijke gemeenschap. Pater D’Souza, 47, groeide op in een katholiek gezin in Goa en is astrofysicus met een doctoraat aan het Max Planck Instituut in München en aanvullende studies aan de Universiteit van Michigan. Hij was al overste van de Specola-gemeenschap, die momenteel 15 actieve jezuïeten omvat, die niet alleen onderzoek doen aan de historische sterrenwacht van Castel Gandolfo, maar ook aan de geavanceerde telescoop op Mount Graham in Arizona, Verenigde Staten.
Pater D’Souza, sinds 2016 werkzaam bij de sterrenwacht van het Vaticaan, doet de laatste jaren onderzoek naar het ontstaan van sterrenstelsels. Hij noemt zichzelf graag “een archeoloog van sterren”. “Ik bestudeer hoe sterren ontstaan en hoe ze in de loop der tijd veranderen, aan de hand van aanwijzingen die verschijnselen onthullen die miljarden jaren geleden plaatsvonden. Hoe sterren ontstaan en hoe verschillende sterrenstelsels elkaar aantrekken tot deze samensmelten.” Hij publiceert over deze onderwerpen in talloze internationale wetenschappelijke tijdschriften en als erkenning voor zijn onderzoek is er onlangs een asteroïde naar hem vernoemd.
Pater D’Souza vertelde ook over zijn reis van een Indiase jongen met veel jezuïetenvrienden naar telescopen. “Ik was gefascineerd door de verhalen over de studies van Matteo Ricci en andere broeders,” herinnert hij zich. “Dus toen ik mijn noviciaat had afgerond, stuurde mijn orde mij naar Mumbai om natuurkunde te studeren.”
Over de activiteiten van de Sterrenwacht zegt hij: “Wij kijken niet naar de hemel om God te onderzoeken, maar eerder naar de realiteit van het universum. Hoe meer wij nadenken over de complexiteit van de schepping, hoe meer wij de schoonheid ervan beseffen.” Een vraag die steeds centraler zal staan in de relatie tussen wetenschap en geloof, is die over de aanwezigheid van andere levensvormen in het universum. “Vandaag-de-dag boeken wij grote vooruitgang in het onderzoek naar wat er buiten het zonnestelsel bestaat. Ik ben ervan overtuigd dat wij over twintig jaar bewijs zullen hebben van de aanwezigheid van levensvormen in enkele van de miljarden sterren waarvan wij weten dat deze bestaan.
Elementaire levensvormen, moleculen; maar als zij bestaan, kan de mogelijkheid dat zij zich ontwikkelen tot intelligente levensvormen niet worden uitgesloten. Wat zou zo’n ontdekking betekenen? Hoe kunnen wij die in verband brengen met de Openbaring?” Ik heb de indruk dat de theologie zich binnenkort zal moeten buigen over soortgelijke vragen als die welke werden opgeworpen door de ontdekking van de ‘nieuwe werelden’ aan de andere kant van de oceaan…».
