Oude Pelgrimsring gevonden in Utrecht.

-UTRECHT- Tijdens opgraving op de plaats van het voormalig Birgittenklooster te Utrecht in 2003 vonden archeologen een 22 karaats gouden ring met het gezicht van Jezus Christus. Het is een van de meest bijzondere ringen ooit tijdens een opgraving in Nederland gevonden. Lees verder onder de foto>

De middeleeuwse ring toont het gezicht van Jezus Christus, met doornenkroon, lang haar en een gespleten baard. In gotisch schrift staat de naam ‘Beatris’ gegraveerd, vermoedelijk de naam van de bezitter van de ring. Zij was waarschijnlijk een Non of Priorin. Aan de stilistische kenmerken kunnen we aflezen dat deze dateert uit circa 1440-1500. Droeg Beatris deze ring als sieraad of had deze ring een diepere betekenis?

Nieuwe inzichten na recent onderzoek

Uit recent onderzoek blijkt dat de ring een pelgrimage-ring is. Ringen met het gelaat van Jezus Christus worden ook wel Veronicaringen genoemd. Een verwijzing naar de heilige Veronica. Zij depte met een doek het gezicht van Jezus, vlak voor zijn kruisiging. Daarop bleef een afdruk van zijn gelaat achter.

Het zogenaamde Veronicadoek is een der beroemdste relieken van de Rooms Katholieke kerk. Er zijn enkele Veronicaringen bekend in Europa, maar niet eerder werd er een gevonden die zo zwaar en rijk uitgevoerd is als deze. Zou Beatris deze ring gedragen hebben tijdens een pelgrimage naar Rome? Dat is niet waarschijnlijk. Doordat wij weten dat de ring gevonden is bij het Birgittenklooster is het meer aannemelijk dat deze verkregen is door een spirituele pelgrimage. Dit soort geestelijke bedevaarten vonden plaats in Kloosters die evenveel dagen duurden als een voetreis.

Nog een mogelijkheid is dat er een link is met zwangerschappen en barensnood. Een middeleeuws getijdenboek beschrijft namelijk dat ‘als een vrouw bevalt van een kind en het beeld van Veronica ziet, zij verblijd en getroost zal worden in nood’. Bij het zien van het gelaat van Christus werd deze afgedrukt in de ziel van de ongeboren vrucht. Doordat een deel van de beerputvulling bij een gasthuis hoorde zou het kunnen dat nonnen als Beatris diensten leverden aan Utrechtse vrouwen die gingen bevallen. De ring moet ergens tussen 1450 en 1580 in de beerput beland zijn. maar hoe? Het is niet ondenkbaar dat deze tijdens een stressvolle bevalling verloren is en met afval en al is weggegooid.

Foto: Archief/UHM