De populariteit van voornamen in Nederland verandert voortdurend. Waar sommige namen jarenlang standhouden, raken anderen steeds verder uit de gratie. Uit een analyse van de Nederlandse Voornamenbank door YourSurprise blijkt dat klassieke namen terrein verliezen. Gerrit Bloothooft, naamkundige en coördinator van de Nederlandse Voornamenbank, legt uit waardoor traditionele jongens- en meisjesnamen plaatsmaken voor modernere, kortere en internationalere alternatieven.
De meest gekozen namen van honderd en vijftig jaar geleden laten zien welke traditionele namen langzaam uit beeld verdwijnen en plaatsmaken voor de moderne namen uit het huidige naamgebruik.
Populairste jongens- en meisjesnamen van 100 en 50 jaar geleden
In 1925 behoorden Johannes, Jan, Cornelis, Hendrik, Willem, Pieter, Gerri, Petrus, Jacobus en Wilhelmus tot de meest gekozen namen voor pasgeborenen. Vijf decennia later, in 1975, stonden enkele van deze klassieke namen, zoals Johannes, Jan, Hendrik en Cornelis nog steeds hoog op de lijst. Verder wonnen moderne namen zoals Jeroen, Dennis, Patrick, Martijn, Marcel en Richard terrein.
Bij meisjes is een vergelijkbare trend zichtbaar. In 1925 stonden Maria, Johanna, Anna, Cornelia, Elisabeth, Helena, Margriet, Gerarda, Wilhelmina en Catharina bovenaan de lijst. Precies vijftig jaar later, in 1975, bleven enkele klassieke namen zoals Maria, Johanna, Anna en Cornelia populair, maar groeiden namen als Monique, Esther, Sandra, Bianca, Wendy en Linda ook in populariteit.
Waarom traditionele namen uit beeld verdwijnen
Bloothooft erkent dat traditionele vernoemingsnamen flink in populariteit zijn gedaald. “We geven nu heel andere voornamen aan kinderen dan vroeger. De traditionele vernoemingsnamen zijn van meer dan 75% naar minder dan 5% teruggevallen, en daar zijn in de loop van de twintigste eeuw modenamen voor in de plaats gekomen.”
Daarnaast wijst Bloothooft op streekgebonden namen. “Een regionale naam moet niet alleen lokaal populair zijn maar ook door vernoeming aan volgende generaties worden doorgegeven. En ook moet er niet ver verhuisd worden. Aan die voorwaarden is de laatste decennia steeds minder voldaan. De oude, streekgebonden voornamen zullen daarom op den duur verdwijnen. Jammer misschien, ook al komen daar nieuwe, modieuze namen voor in de plaats.”
Internationale media en cultuur beïnvloeden naamgeving
Culturele invloeden en media hebben volgens Bloothooft ook een grote impact op de keuze van voornamen. De culturele dominantie van de Verenigde Staten is daarin ook zichtbaar. “Via (sociale) media komen ouders in contact met de Amerikaanse cultuur. Als ze die aantrekkelijk vinden, kunnen ze besluiten om een voornaam voor hun kind te kiezen die in Amerika populair is.”
Ook recente trends zoals dubbele medeklinkers in namen, zoals Finn, Jaxx, Tess of Lynn laten zien hoe media en cultuur het naamgebruik beïnvloeden. “De inspiratie van ouders die voor een verdubbelde eindmedeklinker kiezen in de naam van hun kind zal vooral zijn oorsprong hebben in roepnamen die elders niet officieel geregistreerd worden maar via de (sociale) media wel bekend zijn. Ze voldoen in ieder geval aan de huidige algemene trend van kort en stoer.”
Identiteit en originaliteit belangrijker dan traditie
Het blijkt dat na 1960 de variatie in voornamen sterk toegenomen is. Vroeger werden er per jaar enkele honderden unieke namen gegeven, tegenwoordig duizenden per jaar. Bloothooft legt uit dat deze groei in variatie ook een afspiegeling is van identiteit. “Het is de hoofdstroom van moderne ouders die openstaan voor nieuwe modenamen (…). Differentiatie in voornamen is ook differentiatie in identiteit en weerspiegelt sociaal-culturele positionering.” Huidige babynamen laten zien dat betekenis, identiteit en originaliteit steeds meer de boventoon voeren, terwijl traditie naar de achtergrond verschuift.
- Jongens:Noah was de meest gegeven jongensnaam.
- Meisjes:Emma was de meest populaire meisjesnaam.
- Jongens:Luca, Lucas, Liam, Sem, Mees, Noud, Levi, James, Adam, Finn en Daan.
- Meisjes:Olivia, Nora, Julia, Sophie en Mila.
- Korte, krachtige namen:Namen van drie of vier letters, zoals Sem, Daan, Mees, Finn, Sam en Nora, waren erg in trek.
- Genderneutrale namen:Charlie was de meest gegeven genderneutrale naam, en werd zowel aan jongens als meisjes gegeven.
- Invloed van media:Namen uit populaire films en series, zoals Lucas (“Stranger Things”) en Elsa (“Frozen”), bleven populair.
- Regionale verschillen:De populariteit van namen kon per stad en provincie verschillen; zo was Adam populair in Amsterdam en Den Haag, en Mohammed in Rotterdam.
Volledige bronnenlijst is in te zien op: https://www.yoursurprise.nl/pers/kindernamen-onderzoek
