Levensloop

Canisius werd geboren in 1521 als Peter Kanis. Hij was de zoon van burgemeester Jacob Derickszn Kanis en Jelis van Houweningen. Zijn moeder overleed op zijn vijfde en zijn vader op zijn drieëntwintigste. Na zijn schooltijd aan de Latijnse school in Nijmegen, het toenmalige Nimwegen, studeerde hij filosofie en theologie in Keulen en behaalde daarin de doctorsgraad. Hij bezorgde er een uitgave van de mystieke werken van Tauler onder het pseudoniem Petrus Noviomagus.

Canisius studeerde ook korte tijd kerkrecht in Leuven. In 1543 trad hij, na een ontmoeting met de Jezuïet Pierre Favre, als eerste Nederlander in bij de toen net opgerichte Orde der Jezuïeten. Zijn plechtige geloften deed hij in 1549 te Rome in aanwezigheid van Ignatius van Loyola. In hetzelfde jaar promoveerde hij in het Italiaanse Bologna tot doctor in de Godgeleerdheid. Hij gaf les tijdens zijn leven op diverse plaatsen in Duitsland. Ook nam hij deel aan twee zittingen van het Concilie van Trente.

Petrus Canisius speelde een voorname rol in de contrareformatie. Onder andere door het schrijven van verschillende catechismussen bestreed hij de reformatie en de onwetendheid op geloofsgebied onder de Rooms-Katholieken. Zijn beroemdste werk is de Summa Doctrinae Christianae uit 1555 in vraag-antwoord-vorm welke in vele talen werd vertaald en ontelbare uitgaven kent. Zijn catechismus beleefde meer dan duizend herdrukken in 26 talen en is daarmee een van de meest herdrukte boeken in de Nederlandse geschiedenis. De eerste Nederlandse vertaling werd bezorgd door Niklaas Zegers (1558). Canisius overleed te Fribourg in Zwitserland op 21 december 1597 met zijn catechismus in zijn handen.

In 1864 werd hij zalig verklaard en op 21 mei 1925 is hij op grond van aan hem toegeschreven genezings-wonderen Heilig verklaard door Paus Pius XI, die hem tevens de eretitel van kerkleraar schonk. Zijn feestdag wordt op 21 december gevierd; in Nederland, Duitsland en volgens de Heiligenkalender van vóór het Tweede Vaticaans Concilie op 27 april, vandaar.