-Hilversum- In de filmische documentaire Verlaten Grond. Joods Marokko II gaan Avital Elbaz en Lev Avitan, beiden met een Joods-Marokkaanse achtergrond, op persoonlijke en indringende zoektocht naar hun familiegeschiedenis. In Marokko proberen ze grip te krijgen op wat verloren is gegaan: een gedeeld cultureel erfgoed dat jarenlang verzwegen werd. De film wordt op zondag 25 mei uitgezonden door de joodse redactie van de EO.
Voor Avital (52) en Lev (28) is de reis naar Marokko niet zomaar een terugblik. De documentaire laat zien hoe het ontbreken van verhalen hun identiteit heeft gevormd.
Onverteld verleden
Avital groeide op in Nederland, in een gezin waar nauwelijks werd gesproken over hun Joods-Marokkaanse achtergrond. Pas op haar achttiende ontdekte ze dat haar vader uit Marokko kwam.
“Mijn vader zweeg om mij een beter leven te geven dan hij had gehad,” vertelt ze in de film. Door de migratie naar Israël bleven de verhalen over Marokko lang onbesproken. Wat restte waren flarden: verhalen over een welvarende familie, een heiligdom in de bergen, een olijfperserij, en herinneringen aan de watervallen van Beni Mellal. In Marokko volgt Avital met hulp van de laatste Joodse inwoonster van haar vaders geboortestad het spoor van deze herinneringen.
Lev (28), filosoof, theatermaker en spoken word-artiest, voelt zich niet helemaal een Nederlander, geen Israëliër, geen Jood, geen Marokkaan. Hij onderzoekt of hij iets van zichzelf kan verbinden met Marokko. “Wat als Joods-zijn en Marokkaans-zijn niet op spanning staan, maar juist met elkaar verweven zijn?” vraagt hij zich af. In het zuiden van Marokko gaat hij op zoek naar tastbare sporen van een Joods-Amazigh verleden dat hem nooit werd verteld. Zijn moeder werd geboren in Israël en kon hem nooit iets vertellen over waar zijn familie vandaan kwam.
Verzwegen geschiedenis
Verlaten Grond. Joods Marokko II maakt invoelbaar wat het betekent als generaties opgroeien zonder toegang tot hun verleden. De migratie naar Israël bracht niet alleen geografische afstand, maar ook stilte. Uit pijn, schaamte of bescherming bleven veel verhalen onverteld. De documentaire geeft deze verzwegen geschiedenis alsnog een stem. Het toont niet alleen wat verloren ging, maar ook hoe jonge mensen zoals Lev het verleden proberen te begrijpen en er opnieuw betekenis aan geven. Niet om het te reconstrueren, maar om ermee verder te kunnen leven.
‘Verlaten Grond. Joods Marokko II’ is te zien op zondag 25 mei 15.30 uur op NPO 2
