Bevolking groeit door buitenlandse migratie

In 2022 vestigden zich 402 duizend immigranten in Nederland, 150 duizend meer dan een jaar eerder. Dit is met name het gevolg van de situatie in Oekraïne. Vooral in de eerste maanden na de inval van Rusland (24 februari 2022) kwamen relatief veel mensen vanuit Oekraïne naar Nederland. Een deel van hen is inmiddels weer vertrokken, merendeels terug naar Oekraïne. Op 1 december stonden er 89 duizend ingeschreven bij een Nederlandse gemeente.
Ook het aantal emigranten nam toe, maar minder sterk. Per saldo kwamen er door buitenlandse migratie naar verwachting 228 duizend inwoners bij. Ook zonder migratie van en naar Oekraïne komt het migratiesaldo hoger uit dan in 2021.

Naast Oekraïne vooral meer migranten uit Azië

De meeste migranten die vanuit Oekraïne kwamen zijn daar of in de voormalige Sovjet-Unie geboren. Deze groep is dan ook het sterkst toegenomen. Ook het aantal migranten uit Azië nam sterk toe. In deze groep was de immigratie beduidend hoger dan het voorgaande jaar, terwijl de emigratie nog achterbleef. In de top 5 van grootste groepen staan migranten geboren in Syrië (per saldo 15,2 duizend tot en met november), Turkije (11,4 duizend) en India (10,4 duizend). Migranten geboren in Polen staan op de vijfde plaats. In 2021 namen zij nog de tweede plaats in achter Syrische migranten.
Van in Nederland geboren mensen vertrokken er in 2022 per saldo meer naar het buitenland dan er terugkeerden: tot en met november waren dit er 15,2 duizend, bijna 9 duizend meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. In 2020, het eerste jaar na het uitbreken van de coronapandemie, was het migratiesaldo tijdelijk positief.

Minder kinderen geboren, geen natuurlijke aanwas

In 2022 zijn 168 duizend kinderen geboren, ruim 11 duizend minder dan in 2021. Het huidige vruchtbaarheidscijfer past in de dalende trend (sinds 2010), en komt naar verwachting uit op gemiddeld 1,49 kinderen per vrouw. Dat is vergelijkbaar met de geboortecijfers van begin jaren tachtig, toen het vruchtbaarheidscijfer een dieptepunt bereikte. Ook in andere Europese landen werden, na een opleving in 2021, weer minder kinderen geboren in 2022. Tegelijk was de sterfte nog relatief hoog; in een groot gedeelte van 2022 was er sprake van oversterfte. Het aantal overledenen wordt geraamd op 169 duizend, vergelijkbaar met het aantal geboorten. De bevolking is daardoor naar verwachting niet door natuurlijke aanwas gegroeid.

In alle gemeenten meer immigranten dan emigranten

Alle gemeenten kregen er in 2022 per saldo (immigratie minus emigratie) inwoners bij door buitenlandse migratie. Nieuw ten opzichte van 2021 was de instroom van vluchtelingen uit Oekraïne. Mensen die sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari vanuit Oekraïne naar Nederland kwamen, vestigden zich in nagenoeg alle gemeenten. In ongeveer de helft van de gemeenten woonden op 1 december meer dan 5 Oekraïense immigranten per duizend inwoners. Renswoude (Utrecht), Gennep (Limburg) en Pekela (Groningen) ontvingen relatief de meeste Oekraïners: meer dan 20 per duizend inwoners.

Steeds meer gemeenten met sterfteoverschot

Zonder buitenlandse migratie zouden aanzienlijk meer gemeenten te maken hebben met bevolkingskrimp. Door de vergrijzing neemt het aantal gemeenten waar meer mensen overlijden dan er baby’s worden geboren toe. In 2022 gold dat voor 62 procent van de gemeenten, in 2021 nog voor 53 procent. Twintig jaar geleden (in 2002) overtrof de sterfte het aantal geboorten nog slechts in 13 procent van de gemeenten. Destijds was er voornamelijk sprake van een sterfteoverschot in gemeenten aan de randen van Nederland (vooral in Limburg) en in enkele vergrijsde gemeenten in het Gooi en aan de Noordzeekust. Inmiddels is er een sterfteoverschot in vrijwel alle gemeenten in Limburg en in de drie noordelijke provincies, langs de Noordzeekust en in grote delen van Zeeland, Overijssel en Gelderland. Gemeenten waar meer baby’s worden geboren dan er mensen overlijden liggen voornamelijk in de Randstad (inclusief de grote steden), in Flevoland en in en rond Zwolle.

Flevoland groeit het sterkst

Net als een jaar eerder was Flevoland in 2022 de provincie met de sterkste bevolkingsgroei, gevolgd door Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Flevoland groeide door natuurlijke aanwas (geboorte minus sterfte), binnenlandse verhuizingen én buitenlandse migratie. In Noord- en Zuid-Holland nam het aantal inwoners toe als gevolg van natuurlijke aanwas en buitenlandse migratie, maar deze provincies hadden een negatief saldo van binnenlandse verhuizingen. In de afgelopen jaren is het aantal mensen dat vanuit de Randstad naar regio’s daarbuiten verhuist toegenomen. In Flevoland kwamen er ruim 22 mensen per duizend inwoners bij, in Noord-Holland 16 per duizend en in Zuid-Holland en Utrecht 13 per duizend. In Drenthe, Friesland en Limburg bleef de bevolkingsgroei met 9 per duizend het meest beperkt, maar ook daar groeide de bevolking harder dan in 2021.

Grote steden groeiden relatief sterk

De bevolkingsgroei was in 2022 relatief sterk in de grote gemeenten, net als in 2021. Van de tien grootste gemeenten groeiden er acht sterker dan het landelijk gemiddelde van 13 per duizend inwoners. Alleen in Rotterdam en Breda was de bevolkingsgroei wat lager. Van de tien grootste gemeenten nam het aantal inwoners het sterkst toe in Eindhoven, met 22 per duizend, gevolgd door Almere (21 per duizend) en Amsterdam (20 per duizend). Eindhoven en Amsterdam groeiden hoofdzakelijk door buitenlandse migratie, Almere ook door binnenlandse verhuizingen en geboorten.