Bliksem doodt elk jaar 320 miljoen bomen – en dat cijfer stijgt

Leestijd: 2 minuten

Maandag 28 juli 2025 -13:30 uur – Bron: Redactie Wereld/IPS – Beeld: Philip Knoepfler

-Brussel- Volgens Duits onderzoek sterven elk jaar 320 miljoen bomen door blikseminslagen, een pak meer dan tot nog toe werd aangenomen. En dat cijfer stijgt, want ook het aantal bliksems neemt toe.

De schade door blikseminslagen in bossen is moeilijk te detecteren, en het was lang onduidelijk hoeveel bomen er eigenlijk getroffen worden. Een nieuw rekenmodel van de Technische Universiteit München (TUM) slaagt daar nu wel in, en de conclusie is dat de ecologische impact van bliksems is onderschat.

Waar eerdere studies zich richtten op veldobservaties in individuele bossen, hanteerden de TUM-onderzoekers een wiskundige benadering. Die combineert een veelgebruikt wereldwijd vegetatiemodel met observatiegegevens en wereldwijde bliksempatronen.

“We kunnen nu niet alleen schatten hoeveel bomen er jaarlijks door blikseminslagen sterven, maar ook de zwaarst getroffen regio’s identificeren en de gevolgen voor de wereldwijde koolstofopslag en bosstructuur beoordelen”, zegt onderzoeker Andreas Krause.

Vergelijkbaar met bosbranden

Volgens de berekeningen doodt bliksem jaarlijks ongeveer 320 miljoen bomen, goed voor 2,1 tot 2,9 procent van het totale jaarlijkse verlies aan plantenbiomassa. Daarbij komt jaarlijks tussen de 0,77 en 1,09 miljard ton CO2 vrij in de atmosfeer.

Dat is bijzonder hoog: bijna vergelijkbaar met de ongeveer 1,26 miljard ton CO2 die jaarlijks vrijkomt bij de verbranding van levende planten in bosbranden. De totale CO2-uitstoot uit bosbranden ligt wel nog een pak hoger (zo’n 5,85 miljard ton per jaar), omdat er ook veel dood hout en organisch bodemmateriaal verbrandt.

Bliksem neemt toe

De impact van bliksems is dus niet te onderschatten en dreigt nog te groeien, zeggen de onderzoekers. Eerder onderzoek toont immers aan dat het aantal bliksems toeneemt met de klimaatverandering. De Alpen bijvoorbeeld slikken nu twee keer zoveel bliksems als in 1980.

“De meeste klimaatmodellen voorspellen een toename van de bliksemfrequentie in de komende decennia, dus het is de moeite waard om meer aandacht te besteden aan deze grotendeels over het hoofd geziene impact”, zegt Krause.

De impact is momenteel het hoogst in tropische gebieden. “Maar modellen wijzen erop dat de bliksemfrequentie vooral zal toenemen in gebieden op gemiddelde en hoge breedtegraden, wat betekent dat boomsterfte door blikseminslagen ook relevanter zou kunnen worden in gematigde en boreale bossen.”