De motor van economische groei in Nederland hapert

🔊 Lees voor

-’s Gravenhage- Nieuw onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) laat zien dat het proces van economische vernieuwing sinds 2007 duidelijk is verzwakt. Slecht presterende bedrijven worden minder snel vervangen door nieuwe, innovatieve en goed presterende bedrijven. Dat is zorgelijk, want dit proces is de motor achter de economische groei en voorspoed van Nederland.

In het zogenoemde proces van creatieve destructie brengen nieuwe bedrijven vernieuwende ideeën, groeien ze snel, en vervangen ze minder productieve concurrenten. Door deze vernieuwing stijgt de productiviteit in de economie als geheel. Internationaal is er steeds meer bewijs dat het proces van creatieve destructie is verzwakt. Nieuw CPB-onderzoek laat zien dat dit ook voor Nederland het geval is. Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van gedetailleerde bedrijfs- en werknemersdata van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Minder nieuwe bedrijven, minder verversing van banen

In bijna alle sectoren, leeftijdsgroepen en omvang van bedrijven is het aantal startende en stoppende bedrijven gedaald. Ook de banendynamiek – het aantal gecreëerde en verdwenen banen – is afgenomen. Hierdoor worden minder presterende bedrijven minder vaak vervangen door innovatieve nieuwkomers.

Tegelijkertijd nemen de productiviteitsverschillen tussen bedrijven in dezelfde bedrijfstak toe. Hoogproductieve bedrijven blijven langer koploper, terwijl achterblijvers minder inhalen. Omdat er minder concurrentiedruk is, investeren koplopers minder in het verhogen van hun productiviteit.

Innovatie concentreert zich bij grote, gevestigde bedrijven

Hoewel bedrijven gemiddeld meer tijd aan innovatie besteden, is de innovatiekracht steeds meer geconcentreerd bij grote en oudere bedrijven. Jonge en kleine bedrijven dragen nog maar beperkt bij aan de innovatie-activiteiten. De afnemende diversiteit aan innovatieve ideeën verkleint de kans op baanbrekende vernieuwingen.