Gletsjers wereldwijd verliezen elk jaar 273 miljard ton ijs, met de Alpen op kop

Naast de stijging van de zeespiegel heeft het smelten van gletsjers wereldwijd een invloed op onze zoetwatervoorraden. En dat die smelt een vaart neemt is een understatement: sinds het begin van deze eeuw verliezen gletsjers gemiddeld 273 miljard ton ijs per jaar. En dat is nog niet alles, want volgens internationaal onderzoek schuilt er ook een verontrustende versnelling in de afgelopen tien jaar.

“Het verlies van gletsjers heeft sinds 2000 bijgedragen aan ongeveer 0,75 millimeter zeespiegelstijging per jaar, en dat is in het afgelopen decennium nog versneld”, zegt Harry Zekollari, hoogleraar Water en Klimaat aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) mede-auteur van het onderzoek in Nature.

“Terwijl gletsjers in de eerste helft van de onderzoeksperiode jaarlijks ongeveer 230 miljard ton verloren, steeg dat in de tweede helft tot naar schatting 310 miljard ton per jaar” zegt Zekollari.

Volume verloren

Die cijfers betekenen dat gletsjers in de afgelopen twee decennia ongeveer 5 procent van hun totale volume verloren, met regionale verliezen, variërend van 2 procent op de Antarctische en Sub-Antarctische eilanden tot 39 procent gletsjervolume in Centraal-Europa, denk maar aan de Alpen en de Pyreneeën.

Dat komt overeen met een gemiddeld jaarlijks verlies van 273 miljard ton ijs.

Over de gehele onderzoeksperiode was het massaverlies van gletsjers 18 procent hoger dan dat van de ijskap van Groenland en meer dan twee keer zo groot als dat van de ijskap van Antarctica.

Drinkwater verloren

Gletsjers zijn vandaag de op één na grootste bijdragers aan de wereldwijde zeespiegelstijging, na de thermische uitzetting van oceanen door de opwarming.

Gletsjersmelt draagt momenteel zelfs meer bij dan de ijskappen van Groenland en Antarctica. “Het grootste deel van het smeltwater komt uit de poolgebieden, waar zich de grootste ijsmassa’s bevinden”, zegt Zekollari.

“Het verlies van gletsjers in berggebieden heeft grote gevolgen voor regionale zoetwatervoorraden”, legt hij uit. “Ter illustratie: de hoeveelheid ijs die jaarlijks verloren gaat, komt overeen met het totale waterverbruik van de gehele wereldbevolking over een periode van dertig jaar.”

“Dit onderzoek baart ons zorgen, omdat het wijst op verder gletsjerverlies”, zegt Martin Siegert, hoogleraar Geowetenschappen aan de University of Exeter in een reactie op de studie.

“Sinds 1850 is de zeespiegel met twintig centimeter gestegen, waarvan de helft door de oceaan die opwarmt en uitzet, en de andere helft door smeltende gletsjers. Maar de ijskappen verliezen nu zes keer sneller massa dan dertig jaar geleden, en als die gaan veranderen, gaat het niet meer om centimeters, maar om meters.”