Historisch vonnis rechter: “Rivier heeft het recht om niet vervuild te worden”

Begin juli verwees een Ecuadoraanse rechtbank in zijn uitspraak naar de rechten van de Machángara-rivier, die door de hoofdstad Quito stroomt. Terwijl andere landen in de regio het recht van mensen op een gezond milieu erkennen, erkent de grondwet van Ecuador dus ook het recht van natuurlijke elementen om niet aangetast te worden.

De rechtszaak ter bescherming van de rechten van de rivier, die zwaar vervuild is, was aangespannen door het inheemse Kitu Kara-volk.

“Het feit dat Ecuador de rechten van de natuur erkent botst met westerse juridische concepten, maar voor ons is het een kwestie die verder gaat dan het juridische. Voor inheemse volkeren zijn rivieren en bergen unieke heilige entiteiten die beschermd en behouden moeten worden”, verklaart Darío Iza Pilaquinga, voorzitter van het Kitu Kara-volk dat behoort tot de Kichwa-nationaliteit in Ecuador.

Open riool

Burgers en inheemse gemeenschappen eisen overheidsbeleid dat de schending van natuurrechten erkent, meent Iza Pilaquinga. “Maar omdat we niet afhankelijk willen zijn van de veranderende wil van opeenvolgende regeringen, zien we gerechtelijke uitspraken als een fundamenteel instrument om rechten te garanderen, waaronder bescherming van het milieu op lange termijn.”

Volgens de inheemse leider lijkt de Machángara-rivier meer op een open riool dan op een rivier. “Nadat ons volk de zaak had aangespannen, sloten ook burgergroepen, academici en onderzoekers zich aan, net als voormalige gemeenteambtenaren die konden aantonen dat er niets werd gedaan om de rivier te beschermen”, aldus Iza Pilaquinga.

Hij noemt het stadsbestuur rechtstreeks verantwoordelijk voor het falen om vervuiling te voorkomen. “Als gemeentelijk overheidsbedrijf staat het in voor water en afvalwaterzuivering. Slechts drie procent van het afvalwater wordt gezuiverd, de rest wordt rechtstreeks in de rivier geloosd – met alle gevolgen van dien.”

Als gevolg van de uitspraak moet de gemeente van het grootstedelijk district Quito nu een plan opstellen om de rivier schoon te maken.

Trollencampagne

De strijd is nog niet gewonnen. “Het stadsbestuur ging in beroep tegen de uitspraak en voerde een uitgebreide sociale mediacampagne om haar standpunt te rechtvaardigen. Er werd zelfs een trollencampagne gestart tegen ons”, verklaart Darío Iza Pilaquinga.

“Maar we zijn optimistisch. We geloven dat de provinciale rechtbank en, als het zover komt, de nationale rechtbank de beslissing zullen bekrachtigen, omdat de schending van rechten die we aan de kaak hebben gesteld zo duidelijk en voor de hand liggend is.”