-New York- Tijdens een eucharistieviering in een Mariaheiligdom in Wisconsin op 31 juli jl. zei Willem kardinaal Eijk dat de Amerikaanse kardinaal Burke onterecht bekritiseerd is omdat hij de volheid van het geloof verkondigde.
In zijn preek prees kardinaal Willem Eijk kardinaal Raymond Burke hartelijk voor de manier waarop hij weerstand heeft geboden aan aanvallen op zijn verkondiging van de volheid van het katholieke geloof. Hij zei dat zijn voorbeeld het lijden van Christus nabootst en de weg naar de hemel opent. Hij noemde hem bovendien “een voorbeeldig priester, een uitzonderlijke canonist, een profeet van het canonieke recht.”
Maar ondanks zijn kerkelijke verdiensten – waaronder kardinaal Eijk die vooral zijn positie als prefect van de Apostolische Signatura, de hoogste rechtbank van de Kerk, tussen 2008 en 2014 noemde – kreeg kardinaal Burke niet altijd de waardering die hij verwachtte, merkte Eijk op, aldus journalist Edward Pentin.
“Integendeel, hij kreeg pijnlijke kritiek, tegenstand en vernedering van mensen binnen de kerk van wie hij anders had verwacht “, aldus kardinaal Eijk. Hij voegde eraan toe dat het “begrijpelijk” is dat mensen die het katholieke geloof in zijn volle omvang verkondigen, kritiek en tegenstand van buiten de kerk kunnen verwachten, “maar het is heel pijnlijk als die kritiek uit kringen binnen de kerk komt, uit hun eigen kerk, van hun geloofsgenoten.”
Gedurende het pontificaat van Paus Franciscus werd kardinaal Burke berucht om zijn toewijding aan de verdediging van gevestigde kerkelijke leerstellingen, met name op het gebied van geloof, moraal en het juiste gebruik van Pauselijke macht, in een tijd waarin deze binnen de kerk onder vuur lagen. Deze houding leidde regelmatig tot confrontaties en felle kritiek, voornamelijk van enkele kerkelijke en lekenleiders, maar óók van de vorige Paus, die het niet eens zijn met de standpunten van de kardinaal.
Lof voor de aanpak van kardinaal Burke
“Jij hebt geleden, maar je bleef er evenwichtig onder, vertrouwend op Christus”, merkte Eijk op. “Jij hebt de innerlijke vreugde van het priesterschap, die diep in je ziel verankerd is, geen moment verloren. Nee, jij hebt jezelf in het lijden verenigd met dat van Christus.
Hij zei dat mensen die sociale media volgen, kardinaal Burke snel een “ultraconservatief” en “zelfs een traditionalist die nog steeds de Tridentijnse ritus viert” noemen, maar voegde eraan toe dat het feit dat een priester of bisschop “de schoonheid van de liturgie bewondert die de kerk al bijna anderhalf millennium viert, hem nog geen traditionalist maakt.”
Gewoon Katholiek
De Amerikaanse kardinaal, vervolgde hij, “aanvaardt het Tweede Vaticaans Concilie” en viert ook de nieuwe H. Mis. “Noch ‘conservatief’, noch ‘progressief’ zijn termen die gebruikt kunnen worden om kerkleiders, bisschoppen en priesters te beschrijven,” zei Eijk. “Het zijn psychologische reactiemechanismen. Misschien zijn ze van toepassing op politici, maar niet op bisschoppen en priesters.”
“Zal ik u vertellen wat uw werkelijke probleem is, kardinaal Burke?” zei hij. “U durft het tegenwoordig bijna niet meer hardop te zeggen, maar u bent katholiek, gewoon katholiek, maar dan katholiek in de volle zin van het woord, niet het katholieke geloof met water vermengd om het wat smakelijker te maken. Nee, het volledige katholieke geloof. De volle waarheid.”
Eijk, ooit opgeleid tot arts en jarenlang lid van de Pauselijke Academie voor het Leven, is een man die zich in de voorhoede bevindt van de verdediging van de fundamentele leer van de kerk over het huwelijk en het leven. Hij merkte op dat “als een katholieke priester de opstanding van Christus verkondigt, helaas niet alle toehoorders het met hem eens zullen zijn.”
Maar hij merkte ook op dat de intolerantie nog groter is wanneer een priester openlijk de leer van de kerk verkondigt over morele kwesties, of pleit voor fundamentele waarden en normen met betrekking tot respect voor het menselijk leven, het huwelijk en seksualiteit, “omdat morele kwesties mensen existentieel beïnvloeden.” Hij prees kardinaal Burke omdat hij deze aspecten van de kerkelijke leer vaak in het openbaar verkondigt en, zo zei hij, “hierbij blijk heeft gegeven van grote, grote moed.”
Kardinaal Eijk deelde deze opmerkingen in de context van een preek waarin hij de spirituele realiteit vierde dat de hemel niet ver weg is, maar zich op bepaalde momenten in het leven voor gelovigen opent, met name door de eucharistie. Hij baseerde zich op het beeld uit de Hebreeënbrief dat gelovigen deel uitmaken van de “vergadering van de eerstgeborenen” in de hemel, en legde uit dat gelovigen, zelfs nu, kunnen deelnemen aan het leven van God.
Eijk illustreerde dit met het verhaal van de verschijning van Onze-Lieve-Vrouw van Guadalupe aan Sint Juan Diego in Mexico in 1531 en contrasteerde de gewelddadigheid van de Spaanse verovering (conquista della spada – “verovering met het zwaard”) met de vreedzame evangelisatie die volgde op de verschijning van Maria (conquista de la gracia” – “verovering door genade”), waarbij hij wees op de diepgaande bekering en zegeningen die hierop volgden voor Mexico en Zuid-Amerika.
Opening van de hemel
Kardinaal Eijk benadrukte dat, net zoals de hemel toen openging, deze zich ook voor de gelovigen opent tijdens de H. Mis, met name door de Schrift en de eucharistie, die Christus werkelijk onder de mensen brengt. Deze “opening van de hemel” door de eucharistie is alleen mogelijk dankzij het priesterschap, zei hij en hij eerde kardinaal Burke voor zijn 50-jarig priesterschap, dat hij vierde op 29 juni, het feest van de Heilige Petrus en Paulus.
“Door Jezus persoonlijk te presenteren, heeft u het Hemelse Jeruzalem voor ons geopend”, zei kardinaal Eijk. “U heeft dit gedaan als priester, maar ook door de manier waarop u al die 50 jaar uw priesterschap heeft beleefd.”
Mensen die de zonden van hun medemensen aankaarten, zo merkte kardinaal Eijk op, zijn net als Jezus in het Evangelie: “een geestelijke dokter voor hun ziel.”
“Er gaat ook iets van de hemel voor hen open, door de verkondiging van fundamentele waarden en normen”, zei hij. Eijk citeerde de Eerste Brief van Johannes – “Want de liefde voor God bestaat in het houden van zijn geboden” – en zei dat door de fundamentele normen te respecteren die God in zijn schepping heeft gesteld, “wij de geschapen orde liefhebben en door dat te doen, hebben wij de Schepper zelf lief en ook de Verlosser, die de schepping volmaakt heeft gemaakt door zijn incarnatie, door zijn dood aan het kruis en door zijn opstanding.” God liefhebben is een belangrijke voorwaarde om zijn leven te delen, om toegang te verkrijgen tot de hemel,” aldus Eijk.
Kardinaal Eijk, aartsbisschop van de Nederlandse rooms-katholieke kerk, sloot zijn toespraak af met het aanroepen van de Heilige Maagd Maria om voor kardinaal Burke te pleiten, opdat God “u rijkelijk mag zegenen en u nog lange tijd een waardevolle getuige van Christus onder ons mag zijn.”
Tevens sprak Eijk de hoop uit dat door de voorspraak van Onze Lieve Vrouw vele heilige priesters zullen opstaan die “één enkel doel in hun leven hebben: het Hemelse Jeruzalem openen voor hun medemensen, door de volheid van het katholieke geloof te verkondigen, te vieren en te beleven. Amen.” Een video van de preek treft u aan, aan het eind van dit artikel.
Wie kardinaal Burke ?
Raymond Leo Burke (30-07-1948 Wisconsin USA) Burke bezocht het seminarie van La Crosse, Wisconsin. Hij studeerde filosofie, theologie en canoniek recht in de VS en Rome. In 1989 werd hij benoemd tot Defensor Vinculi (verdediger van het huwelijk) bij de Hoogste Rechtbank van de Apostolische Signatuur.
Op 10 december 1994 werd Burke benoemd tot bisschop van La Crosse. Later werd hij aarts-bisschop van Saint Louis. Zowel in La Crosse als in Saint Louis richtte hij kapellen in die geschikt waren voor Tridentijnse misvieringen. In 2007 was hij de eerste aartsbisschop sinds veertig jaar die een aantal priesters wijdde volgens deze buitengewone vorm van de Romeinse ritus. In 2006 benoemde Paus Benedictus XVI hem tot lid van de Apostolische Signatuur. Op 27 juni 2008 volgde zijn benoeming tot prefect van deze hoogste rechtbank van de Katholieke Kerk en tevens tot president van het Hooggerechtshof van Vaticaanstad.
Kopstuk van de conservatieve vleugel
Burke was lid van de toenmalige Congregatie voor de bisschoppen tot Paus Franciscus hem in december 2013 uit die positie ontsloeg. De pers zag dit als een teken dat de Paus streeft naar een progressievere signatuur van de Curie. Zijn ontslag volgde op een week waarin de kardinaal openlijk felle kritiek op de Paus leek te hebben toen hij zei het te betreuren dat de Paus minder nadruk wil leggen op bepaalde ethische kwesties zoals het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht. Door zijn openlijke sympathie voor de Tridentijnse mis, waarin hij wereldwijd voorgaat en vaak gekleed gaat in peperdure gewaden die bij de meeste geestelijken in onbruik zijn geraakt, zoals de cappa magna en zijn vaak uitgesproken standpunten wordt Burke meer en meer gezien als een van kopstukken van de ultraconservatieve vleugel in de kerk.
Samen met collega-kardinalen Walter Brandmüller, Carlo Caffarra en Joachim Meisner vroeg hij Paus Franciscus op 19 september 2016 per brief om helderheid met betrekking tot vijf, volgens hen, niet heldere passages (“dubia”) in zijn exhortatie Amoris laetitia (de Vreugde van de Liefde), waarover zij en – volgens hen – velen met hen, zich afvroegen of deze wel in overeenstemming met de leer van de kerk waren. Met name hoofdstuk 8 is, zeggen zij, voor vele gelovigen aanleiding tot verwarring en vragen. Toen de Paus niet antwoordde op hun brief gingen zij met hun brief in de openbaarheid en voerden hiertoe het synodaliteitsprincipe aan dat de Paus tijdens de synode van 2015 had bepleit: de bisschoppen moesten in vrijheid en open met elkaar discussiëren.
In augustus 2021 werd bekend dat Burke in het ziekenhuis lag met Covid-19. Tot die tijd had hij zich kritisch uitgelaten over vaccinaties tegen het coronavirus.
In juni 2023 werd Burke door de Paus ontheven van zijn functie als kardinaal-patroon van de Orde van Malta, nadat hij hierin al vanaf 2017 feitelijk op non-actief was geplaatst. Binnen, maar ook buiten de kerk, heeft Burke de bijnaam ‘Dragqueen van de kerk’, vanwege zijn voorliefde voor dure en pompeuze kerkelijke gewaden, zie foto links.
Dutch Cardinal Willem Jacobus Eijk of Utrecht has warmly commended Cardinal Raymond Burke for how he has endured criticism from some inside the Church who have attacked him for proclaiming the fullness of the Catholic faith.
Cardinal Ejik was preaching at a July 31 Mass to mark… pic.twitter.com/UWpiTwj31t
— Edward Pentin (@EdwardPentin) August 2, 2025
