Kilimanjaro is driekwart van zijn planten verloren

De Kilimanjaro is de hoogste berg van Afrika. Miljoenen mensen die in het gebied wonen, zijn afhankelijk van de diverse ecosystemen van de berg voor onder meer hout, voedsel en water. Maar de verscheidenheid aan soorten in die ecosystemen neemt af als gevolg van door de mens veroorzaakte druk. Daarbij zijn onder meer zaken zoals klimaatverandering, vervuiling, invasieve soorten en landgebruik.

Bevolkingsgroei

Duitse wetenschappers analyseerden historische kaarten, satellietbeelden en volkstellingen om de drieduizend plantensoorten in kaart te brengen die in de regio voorkomen. Daaruit blijkt dat de berg tussen 1911 en 2022 de soortenrijkdom met maar liefst 75 procent zag afnemen.

Veranderingen in landgebruik – bijvoorbeeld de uitbreiding van steden of de omzetting van savanne in landbouwgrond – waren daarvoor de belangrijkste oorzaak. In de voorbije eeuw nam de bevolkingsdichtheid in het gebied ook enorm toe, van 30 naar 430 mensen per vierkante kilometer.

De klimaatverandering blijkt geen belangrijke factor. Dat is bemoedigend, zeggen de onderzoekers, want er zijn strategieën beschikbaar om het tij te keren, zoals boslandbouw of het beschermen van natuurgebieden.

De Kilimanjaro is een massief bestaande uit drie aaneengesloten stratovulkanen die in de periode tussen 2,5 miljoen en 150 000 jaar geleden zijn ontstaan: de Shira, de Mawenzi en de Kibo. De Shira is de oudste van deze drie. Deze uitgedoofde vulkaan is voor een groot deel ingestort en bestaat enkel nog uit een gekartelde bergkam. De later ontstane Mawenzi, inmiddels eveneens uitgedoofd, is de op twee na hoogste berg in Afrika. De jongste vulkaan van de Kilimanjaro is de Kibo, een slapende vulkaan. Met 5895 meter is dit de hoogste berg van Afrika. De top was over een oppervlakte van ruim elf vierkante kilometer bedekt met gletsjers en ijsvelden. Door de opwarming van het klimaat is hier inmiddels minder dan 1 vierkante kilometer van over.