Nederlanders bedenken ‘insectenlijm’ als alternatief voor giftige pesticiden

De wetenschappers van Wageningen Universiteit en de Universiteit Leiden lieten zich inspireren door de natuur. “De vleesetende zonnedauw heeft zogenoemde klierhaartjes die een kleverige stof uitscheiden en daarmee insecten vangen”, legt hoogleraar Chemie Thomas Kodger uit. “Die wilden we namaken om onze planten en gewassen op een natuurlijke manier te beschermen.”

Gerichte val

Daarom vormden ze plantaardig rijstolie-afval om tot een geel, plakkerig goedje door er lucht overheen te blazen en het daarna te vermalen tot kleine deeltjes in een soort blender. Dat resulteerde in bolletjes van ongeveer een millimeter doorsnee die even kleverig zijn als ducttape. De grootte is niet willekeurig: de bolletjes zijn precies even groot als tripsen, een veelvoorkomende insectenplaag. Door die weg te vangen, blijven planten gezonder en krijgen ze minder snel last van de schimmels die de tripsen bij zich dragen.

Het onderzoek richtte zich specifiek op tripsen, maar mogelijk werkt de insectenlijm ook tegen andere plagen, zoals de beruchte Suzuki-fruitvlieg, die een grote bedreiging vormt voor de kersenteelt. De druppels zijn ook klein genoeg om nuttige insecten zoals bestuivers niet te vangen.

Even (on)gezond als frituurvet

De plakkerige substantie blijft zo’n drie maanden op de bladeren zitten, ook als het regent. Dat is lang genoeg om de plaaginsecten te bestrijden totdat de oogst binnen is. Door de insectenlijm op de gewassen te spuiten voordat de vruchten zich ontwikkelen, minimaliseren boeren de kans dat de pesticide op het voedsel terecht komt.

Toch is contact met het voedsel niet uit te sluiten. “Het voordeel van onze pesticide is dat je de kleine, gele druppels ziet zitten, in tegenstelling tot chemische pesticiden”, zegt Kodger. “Met water en afwasmiddel was je het er zo af.”

En ook als er toch wat van wordt gegeten, is dat waarschijnlijk geen probleem, zeggen de onderzoekers. Het is immers gemaakt is van plantaardige olie, en dus niet schadelijker dan pakweg frituurvet.

De wetenschappers willen nu verder onderzoeken hoe snel het middel afbreekt in de bodem, en hoe makkelijk het toegepast kan worden met bestaande landbouwmachines. Er komt ook een spin-off-bedrijf om varianten van het pesticide te ontwikkelen op basis van verschillende soorten afvalolie.