Stedelingen stappen sneller en kijken elkaar minder aan

Leestijd: 2 minuten

Vrijdag 1 augustus 2025 -09:43 uur – Bron: Redactie Wereld/IPS – Beeld: MB

-Brussel- Stadsbewoners zijn in drie decennia tijd gemiddeld 15 procent harder gaan lopen. Slenteren en ook rondhangen op straat doen we een stuk minder dan vroeger.

Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) keken naar de gemiddelde loopsnelheid van voetgangers in Boston, New York en Philadelphia. Zij vergeleken aan de hand van AI oude videobeelden uit de jaren 80 met nieuwere filmpjes van dezelfde locaties en zagen dat de wandelsnelheid van voetgangers tussen 1980 en 2010 met 15 procent steeg. Het aantal mensen dat gewoon rondhing op publieke plaatsen ging met 14 procent naar beneden, concludeert de studie.

“Er is iets veranderd in de afgelopen veertig jaar”, zegt onderzoeker Carlo Ratti van het MIT. “Hoe snel wij lopen en hoe mensen elkaar ontmoeten in de openbare ruimte – mensen zijn meer op doorreis, het is minder een plek om elkaar te treffen.”

“De openbare ruimte is een belangrijk onderdeel van het maatschappelijk leven, mede omdat het de polarisatie van de digitale ruimte tegengaat”, reageert collega Arianna Salazar-Miranda van Yale. “Hoe meer wij de openbare ruimte kunnen blijven verbeteren, hoe meer wij onze steden geschikt kunnen maken voor ontmoetingen.”

Mensen observeren

De oude beelden zijn van de hand van de bekende urbanist William Whyte die deze filmde tussen 1978 en 1980 op vier locaties in de drie steden: het Downtown Crossing-gebied in Boston; Bryant Park in New York City; de trappen van het Metropolitan Museum of Art in New York, een beroemde ontmoetingsplaats en plek om mensen te observeren; en Chestnut Street in Philadelphia.

In 2010 maakten onderzoekers van de Michigan State University nieuwe beelden op dezelfde locaties, en op dezelfde tijdstippen van de dag. Zij ontdekten dat sommige dingen nauwelijks waren veranderd. Zo liep nog steeds ongeveer even veel mensen alleen – 67 procent in 1980 en 68 procent in 2010. Wel ontmoetten in 2010 veel minder mensen een groep op deze plekken: nog maar 2 procent versus 5,5 procent in 1980. Opvallend: mensen zijn 15 procent sneller gaan lopen en zij hangen 14 procent minder rond op openbare plaatsen. Deze plekken zijn vandaag dus duidelijk minder een ontmoetingsplaats.

Elkaar aankijken

“Als men naar de beelden van William Whyte kijkt, ziet men dat de mensen in de openbare ruimte elkaar meer aankeken”, zegt Ratti. “Het was een plek waar je een gesprek kon beginnen of een vriend kon tegenkomen. Vandaag wordt gedrag meer bepaald door berichtjes die wij voorafgaand aan een ontmoeting sturen.”

Opvallend: mensen zijn 15 procent sneller gaan lopen en zij hangen 14 procent minder rond op openbare plaatsen.

Maar wat ook opviel is de impact van koffiebars à la Starbucks en diens concurrenten op het menselijke gedrag in de publieke ruimte. Samenkomen in groepsverband komt buiten minder vaak voor want in plaats van op straat te blijven hangen, zijn de sociale interacties verhuisd naar zulke comfortabelere ruimtes waar koffie wordt geschonken, stelt de onderzoeker.

Anderzijds denken zij dat het gedrag in de openbare ruimte zich ook zonder koffiebars zou hebben ontwikkeld tot wat het nu is. Zij willen dat graag verder onderzoeken in Europese steden. De onderzoekers verzamelen momenteel beeldmateriaal op veertig pleinen in Europa om meer zicht te krijgen op de interactie tussen mensen en de openbare ruimte.