Het sinds 1860 jaarlijks verschijnende Pauselijk jaarboek Annuario Pontificio bevat naast een overzicht van alle Pausen ook de contactgegevens van kardinalen, bisschoppen, bisdommen, congregaties en ordes die tot de Rooms-Katholieke Kerk behoren. Ook de Katholieke universiteiten zijn opgenomen. En welke naam duikt op pagina 1723 op? Die van de Nijmeegse Radboud Universiteit, inclusief adres, telefoonnummer en e-mail en naam van rector magnificus Han van Krieken. Hebben de bisschoppen vergeten het Vaticaan te informeren? Of ging er iets fout in het Vaticaan bij de samenstelling?
Wel of niet Katholiek?
Een woordvoerder van het Vaticaan laat weten dat de Annuario een lijst van alle Katholieke universiteiten bevat ‘die zijn opgericht of expliciet zijn goedgekeurd door de Paus of de voormalige Congregatie voor het Katholieke Onderwijs.’ Op vragen over het afnemen van het predicaat ‘Katholiek’ door de Nederlandse bisschoppen wil men niet ingaan.
Maar is de Nijmeegse Universiteit nu wel of niet Katholiek? Betekent dit dat het Vaticaan het niet eens is met de beslissing van de Nederlandse bisschoppen om het predicaat ‘Katholiek’ van de Radboud Universiteit af te nemen? Hoogleraar Kerkelijk Recht aan de KU Leuven en voormalig rector van diezelfde katholieke universiteit Rik Torfs Torfs meent van niet. ‘De Rooms-Katholieke Kerk is één, dus een andere situatie voor Nederland en de wereldkerk is niet mogelijk’, zegt hij.
En de bisschop?
Ook Gerard de Korte, die als bisschop van ‘s-Hertogenbosch de contacten onderhoudt met de Radboud Universiteit, is het opgevallen dat de Radboud Universiteit nog steeds in het Pauselijk Jaarboek is opgenomen. De bisschop wijst erop dat Katholieke universiteiten dienen te voldoen aan de apostolische constitutie Ex Corde Ecclesiae die werd uitgevaardigd door Paus Johannes Paulus II. In dat wetgevend document van het Vaticaan staat onder andere dat onderzoek aan Katholieke universiteiten ook een theologisch perspectief moet bevatten en dat studenten moeten worden opgeleid als goede Christenen.
Heiligverklaring Titus Brandsma
Hoe dan ook, naar aanleiding van de heiligverklaring van Titus Bransma (1881-1942) op 15 mei jongstleden te Rome was er veel contact tussen kerk en universiteit. Een delegatie van de Universiteit woonde de Heiligverklaring van de voormalig priester, hoogleraar en rector van de Katholieke Universiteit Nijmegen – nu: Radboud Universiteit – onder leiding van Paus Franciscus op het Sint-Pietersplein bij. De Korte: “dit feestelijk moment heeft het bewustzijn van de Katholieke wortels van de universiteit opnieuw versterkt.”
Hoop?
Bestaat er nu een kans dat de Radboud Universiteit opnieuw het predicaat ‘Katholiek’ mag voeren? De kerk lijkt de deur open te houden, maar: “Zich Katholiek noemen dient gepaard te gaan met inhoud en vorm geven aan Katholiciteit”, aldus een woordvoerder van de Bisschoppenconferentie.
Bisschop De Korte ziet hoopvolle signalen. Hij verwijst naar de resultaten van diverse gespreksontmoetingen waarin studenten en medewerkers van de Radboud van gedachten wisselden over de identiteit van de universiteit. “Ik heb begrepen, uit de resultaten van de interne dialoog die het afgelopen jaar is gevoerd, dat de universiteit een blijvende binding met het Katholicisme voorstaat”, aldus De Korte.
Toch lijkt de kans klein, zo niet onwaarschijnlijk dat de Nederlandse bisschoppen in de toekomst opnieuw zeggenschap zullen krijgen aan de Radboud Universiteit. Vlak voor de reis naar Rome liet rector Han van Krieken weten dat de formele, statutaire rol die bisschoppen hadden ten opzichte van het stichtingsbestuur is doorgesneden. “Die gaat ook niet meer terugkomen’, aldus van Krieken. Een vermelding in het Pauselijk Jaarboek zal daar vermoedelijk niets aan veranderen.
