Veel hogere concentraties PFAS-chemicaliën dan vroeger aangetroffen in trekvogels

Leestijd: 2 minuten

Maandag 3 maart 2025 – 12:55 uur – Bron: Redactie Wereld/IPS – Beeld: Helga Kattinger

-Brussel- Trekvogels in Azië hebben tot 180 keer meer PFAS in de lever dan vroeger. Wetenschappers ontdekten dit aan de hand van betere detectiemethoden, en dat is op zich goed nieuws.

PFAS (per- en polyfluoroalkylstoffen) zijn zowat het hele milieu en onze lichamen binnengedrongen. Ze worden ook wel forever chemicals genoemd, omdat ze nauwelijks worden afgebroken. En ze krijgen steeds meer aandacht omwille van de effecten op onze gezondheid: onder meer kanker, leverschade en verminderde vruchtbaarheid.

Recent onderzoek in Azië toont aan dat onderzoekers steeds hogere concentraties van de stoffen aantreffen in vogels. Waadvogels blijken met name kwetsbaar: in hun lever werd 180 keer meer PFAS gedetecteerd.

Dat is zowel goed als slecht nieuws, legt onderzoeker Junjie Zhang uit, onderzoeker aan de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie (NTNU). “Het slechte nieuws is dat we PFAS vinden op plekken waar we ze eerder niet vonden. Het goede nieuws is dat we ook beter zijn geworden in het detecteren van deze stoffen – eerdere methoden waren niet voldoende effectief om bepaalde soorten PFAS op te sporen.”

Afnemende populaties

Zhang en zijn collega’s analyseerden stalen van trekvogels op de Oost-Aziatische-Australasische trekroute. De populaties van veel vogelsoorten langs de route krimpen snel, en de onderzoekers wilden uitzoeken of blootstelling aan giftige stoffen daar een rol in speelt.

In belangrijke foerageergebieden in China hebben ze daarom lever- en bloedstalen van de dieren onderzocht. Ze analyseerden ook de schelpdieren die de dieren eten. Ze gebruikten een nieuwe methode om de monsters te analyseren, de zogenaamde ‘Total Oxidizable Precursor’ (TOP)-test, die het makkelijker maakt om bepaalde varianten te detecteren.

Sommige metingen wijzen op forever-chemicaliën die afkomstig zijn van nog ongekende bronnen, en dat baart zorgen, zeggen de onderzoekers. Ze benadrukken vooral de nood aan verder onderzoek naar de bron van de vervuiling.