Wetenschappers zoeken de ideale boom tegen bosbranden: snelgroeiend en hittebestendig

Leestijd: 3 minuten

Maandag 12 mei 2025 – 12:25 uur – Bron: Redactie Wereld/IPS/SciDev- – Beeld: Sven Lachmann

-New Dehi- Wereldwijd komen door klimaatverandering steeds meer natuurbranden voor. Daarom buigen wetenschappers zich over de vraag hoe bossen sneller kunnen recupereren nadat er een brand heeft gewoed. Onderzoekers in India hebben een boomsoort gevonden die volgens hen ideaal lijkt.

De Indische sering of kralenboom (Melia azedarach) blijkt verschillende eigenschappen te bezitten om bosrijk gebied te herstellen na een vlammenzee: de soort heeft niet alleen een hoge hittetolerantie, maar is ook in staat om snel terug te groeien na een brand.

Onderzoekers leggen in het tijdschrift Current Science uit dat de boomsoort zeer geschikt is om aan te planten in afgebrande gebieden waar snelle herbebossing nodig is. Experts wijzen wel op de noodzaak om een mix van soorten niet uit het oog te verliezen.

“Indische sering, ook wel Chinaberry genoemd, is een robuuste, winterharde en snelgroeiende soort die bestand is tegen ongunstige omstandigheden en gemakkelijk terug opgroeit wanneer de omstandigheden verbeteren”, zegt Sourav Mohapatra van de Odisha Universiteit voor Landbouw en Technologie, de eerste auteur van het onderzoek.

Bovendien kunnen boeren na een rotatieperiode van tien à vijftien jaar de bomen kappen en het geoogste hout verkopen, zegt Mohapatra.

Meer bosbranden wereldwijd

Net als in de rest van de wereld neemt het aantal bosbranden in India aanzienlijk toe. Er is daarom dringend behoefte aan een effectieve planning en beheer voor de heraanleg van aangetaste bosecosystemen met het oog op een snel herstel van de groene zones.

Dat vraagt om boomsoorten die bosbranden kunnen weerstaan of die snel kunnen regenereren. Het is belangrijk dat het soorten zijn die snel groeien, een korte omlooptijd hebben maar daarnaast ook bestand zijn tegen insecten en plagen.

Zo kwamen de onderzoekers terecht bij de familie Meliaceae, en specifiek de Indische sering, een grote en groenblijvende boom die oorspronkelijk uit India komt. Momenteel wordt de soort veel aangetroffen in het wild in de zuidelijke regio van de Himalaya.

Nuttige kenmerken van de soort zijn insectendodende en schimmeldodende eigenschappen. Aandachtspunt is wel dat de soort een gebied kan koloniseren als er niet op tijd wordt ingegrepen. Bovendien is de boom giftig voor mensen en dieren.

Brandbestendigheid

De Odisha Universiteit voor Landbouw en Technologie in India plantte in 2016 zulke bomen aan om het groene bladerdek op de plantlocatie te vergroten en de bodemstabiliteit te verbeteren. Een natuurlijke bosbrand in 2018 vernietigde echter de bomen die toen twee jaar oud waren.

Na het regenseizoen begonnen de tot op de grond afgebrande Melia-bomen zich terug te herstellen en na amper twee jaar waren ze opnieuw uitgegroeid tot een redelijke grootte en vorm.

De onderzoekers merkten ook op dat in het Gajapati district van Odisha waar de natuurbrand hevig had gewoed, slechts vier procent van de bomen het uiteindelijk niet had gehaald. Ze concludeerden dat het overlevingspercentage van Melia aanzienlijk hoger is in barre omstandigheden.

Melia heeft het vermogen om zich sneller te verjongen dan andere bomen”, zegt Mohapatra.

“Bosbranden veroorzaken grote schade aan bomen en het is noodzakelijk om een geschikte soort te kiezen die zichzelf kan herstellen bij zulke omgevingsgevaren.

“Deze soort zou de ideale keuze kunnen zijn om aan te planten in bosbrandgevoelig gebied.”

Plantendiversiteit essentieel

Andere experts zoals K.N. Ganeshaiah, emeritus hoogleraar van de Universiteit van Landbouwetenschappen in Bangalore, houden nog even een slag om de arm omdat ze denken dat de soort eerst nog vergeleken moet worden met andere snelgroeiende bomen vooraleer te concluderen dat Indische sering de beste oplossing is.

Ganeshaiah benadrukt ook dat herbebossing altijd moet bestaan uit de aanplant van verschillende soorten in plaats van slechts één soort. “Zo’n grotere plantendiversiteit is niet alleen essentieel voor het behoud van de ecologische gezondheid en productiviteit, maar bevordert ook de diversiteit van insecten en vogels.”