Homoseksueel gedrag bij dieren: wetenschap stap dichter bij verklaring

Leestijd: 2 minuten

 

Vrijdag 6 oktober 2023 -19:35 uur – Bron: IPS – Beeld: Les Chatfield
  • Seks tussen dieren van hetzelfde geslacht is wijdverbreid
  • Tot nu toe een ‘evolutionaire paradox’
  • Spaans onderzoek geeft mogelijke verklaring

-Brussel- Seks tussen dieren van hetzelfde geslacht zou de sociale contacten in een diergroep verbeteren en conflicten verminderen. Het is dus niet abnormaal, maar juist “aangepast gedrag”, stelt Spaans onderzoek.

Seks tussen dieren van hetzelfde geslacht komt overal in het dierenrijk voor en is al bij minstens 1500 soorten vastgesteld, van vissen en reptielen tot vogels en zoogdieren. Maar helemaal goed begrijpen waarom het voorkomt bij dieren, deed de wetenschap echter nog niet.

Sociologen, psychologen, gedragsbiologen en andere wetenschappers zagen seksuele activiteit tussen leden van hetzelfde geslacht lange tijd eerder als een evolutionaire, of ‘Darwinistische’  paradox: het kost dieren kostbare tijd die ze zouden kunnen besteden aan zoeken naar seksuele partners van het andere geslacht, waarmee ze zich wel zouden kunnen voortplanten. En volgens Darwin is voortplanting de ultieme drive van alle soorten op aarde.

Sociale relaties

Een nieuwe studie naar het fenomeen, suggereert nu een verklaring voor het gedrag: seks tussen dieren van hetzelfde geslacht helpt bij sociale binding en vermindert conflicten.

Het artikel in Nature Communications stelt dat seksueel gedrag tussen seksegenoten verschillende evolutionaire oorsprongen heeft in zoogdiersoorten en met name voorkwam bij sociale soorten, wat erop wijst dat het geëvolueerd kan zijn om positieve sociale relaties tot stand te brengen en te onderhouden.

De onderzoekers ontdekten trouwens dat homoseksueel gedrag zowel bij vrouwelijke als mannelijke dieren in ongeveer dezelfde mate voorkomt.

Ook lijkt het bij verschillende dierensoorten onafhankelijk te zijn ontstaan. Toch komt het gedrag het vaakst voor bij dieren die in groep leven en vooral bij soorten waarbij er onder volwassen mannetjes vaak agressie heerst.

Aangepast gedrag

Verdere analyse toonde aan dat homoseksueel gedrag mogelijk is geëvolueerd als een aanpassing om het risico op gewelddadige conflicten tussen mannetjes te verminderen en positieve relaties in de groep te behouden.

Seks tussen dieren van hetzelfde geslacht zou dus geen abnormaal of afwijkend gedrag zijn, maar evolutionair aangepast gedrag om sociale relaties tussen soortgenoten te versterken, concluderen de onderzoekers onder leiding van José Gómez van het Spaanse onderzoeksinstituut Estación Experimental de Zonas Aridas (EEZA-CSIC).

De onderzoekers wijzen er wel op dat hun verklaring nog verder moet onderzocht worden bij meerdere diersoorten. Ze sluiten oook niet uit dat nog andere verklaringen kunnen bijdragen aan een beter inzicht over dit dierengedrag.