-Vaticaanstad/Dubai- Paus Franciscus was al in gedachten op weg naar Dubai, hij wilde de eerste Pontifex zijn die deelnam aan een VN-klimaatconferentie en zijn middelen gebruiken om een doorbraak in de klimaatbescherming te helpen bereiken. Maar het mocht niet zo zijn. Ziekte noopt hem thuis te blijven.
Afgelopen zaterdag: Paus Franciscus wordt behandeld in het ziekenhuis op het Tibereiland in Rome. Een ontsteking, zijn longen werden onderzocht, Franciscus heeft nog maar één long over, het is zijn zwakke punt. Zondag moest hij het Angelus en de zondagszegen geven vanuit zijn privékapel met de steun van een Priester, zijn stem was broos. Maar hij annuleerde zijn reis naar Dubai niet.
Franciscus van Assisi, de Heilige natuurbeschermer
Dat hij de reis naar Dubai ten koste van alles wilde meemaken is begrijpelijk: geen Paus vóór hem heeft zich zo sterk gericht op het thema vernietiging van de natuur. Zijn encycliek “Laudato si” wordt beschouwd als baanbrekend, verwijzend naar Franciscus van Assisi, de Heilige die tot de dieren sprak. Franciscus van Assisi wordt beschouwd als een pionier en Heilige van het natuurbehoud.
De encycliek richt zich op het behoud van de schepping en noemt de moderne economische activiteit van het rijke deel van de wereldbevolking als hoofdoorzaak van de vernietiging en spoort de wereldgemeenschap aan tot herbezinning.
Paus roept op tot meer tempo in de klimaatcrisisbestrijding
De encycliek uit het voorjaar van 2015 zou invloed hebben gehad op de VN-klimaatconferentie in Parijs in het najaar, waar de lidstaten zich committeerden aan de doelstelling van 1,5 graad. Dit doel lijkt onhaalbaar te worden.
Het is geen geheim dat Franciscus moeite heeft met het falen van rijke landen om hun verantwoordelijkheid te nemen en dat hij oproept tot snellere actie. De Paus is net zo bezorgd over de armoede als gevolg van de opwarming van de aarde en de vluchtelingenstromen als over de vernietiging van de natuurlijke basis van het leven zelf.
Franciscus spijkerhard voor zichzelf
Maandag gaf het Vaticaan opnieuw groen licht over zijn gezondheidstoestand, maar wat betekent dat? Gezondheidsrapporten over de Paus zijn zeer explosief materiaal binnen de muren van het Vaticaan. Tegenstanders van Franciscus hopen op een spoedig overlijden van deze Paus, geruchten over aftreden zetten verschillende kampen in beweging. De strategie van het team rond de Paus lijkt te zijn om uit te leggen dat alles goed komt. Van Paus Franciscus is bekend dat hij spijkerhard is voor zichzelf. Artsen moeten de grootst mogelijke moeite doen om hem, wanneer medisch noodzakelijk, ‘binnen’ te houden.
Woensdagochtend is wekelijks grotendeels een routineklus: de Paus geeft de grote audiëntie in de Aula Paulo Sesto, moe maar moedig. De Vaticaanse pers bereidt zich voor op de reis naar Dubai: Vrijdag vertrek, zaterdagochtend spreekt de Paus eerst in de grote vergadering, daarna met staatsvertegenwoordigers in individuele gesprekken.
Franciscus publiceerde in het najaar een supplement bij zijn encycliek. Daarin gaat hij expliciet in op de VN-conferentie van dit jaar en de hoop die deze bijeenkomst met zich meebrengt. In de toevoeging op de encycliek komt Franciscus pessimistisch over, als men dat van een gelovig man mag zeggen. Hij beschuldigt de machtigen van de internationale gemeenschap van egoïsme, van het feit dat zij niets hebben geleerd van het coronavirus en de schuldencrisis en van het feit dat zij er niet in zijn geslaagd om besluiten ten goede van de wereldgemeenschap uit te voeren.
De aanwezigheid van de Paus had een verschil kunnen maken
Hij herinnert ook aan het Kyoto-protocol uit de jaren negentig met het besluit om de uitstoot van broeikasgassen met vijf procent te verminderen, maar dat is niet gebeurd. Ook het ‘Verdrag van Parijs’ heeft geen significante ommekeer teweeggebracht. Volgens de Paus moet de bijeenkomst in Dubai de doorbraak zijn om de reductieverplichtingen te implementeren en controleerbaar en sanctioneerbaar te maken.
De bezorgdheid van de bijna 87-jarige over de toestand in de wereld is voelbaar. Zijn rol in Dubai had die van een buitenstaander kunnen zijn – het Vaticaan is geen lid van de VN – die de vertegenwoordigers van de wereld oproept om samen te handelen. Het is moeilijk te zeggen of de persoonlijke aanwezigheid van Franciscus een verschil zou hebben gemaakt.
Lijfartsen
Woensdagavond kondigde het Vaticaan aan dat de lijfartsen van de Paus aan het langste eind hebben getrokken. Franciscus heeft -met grote tegenzin- toegegeven aan de verzoeken van zijn artsen en zal niet afreizen naar de VN-conferentie over klimaatverandering. De Paus neemt antibiotica; hij heeft geen longontsteking, maar ernstige bronchitis. Zijn toespraak tot de staatshoofden zal zaterdag worden voorgelezen door Kardinaal-staatssecretaris Parolin, die ter plaatse is.
En Franciscus…..? Die zal in het Vaticaan zitten en wellicht luisteren. Misschien zal hij boos zijn op zichzelf omdat hij zichzelf na het onderzoek van afgelopen zaterdag niet heeft gespaard om op tijd te herstellen. Misschien zal hij nadenken over de vraag of hij nog wel de kracht heeft om de grote kwesties aan te pakken die hem zo na aan het hart liggen.
