Het aantal geboortes neemt fors af. Werden er in 2010 nog 184.000 kinderen geboren, in 2018 daalde het aantal spectaculair naar 169.000. Ook neemt het aantal kinderen per vrouw af: van 1,8 in 2010 naar 1,59 in 2018. Dat is het laagste aantal sinds 1997, aldus het CBS in nieuwe cijfers.
En dat heeft niet alleen maar economische redenen: gemiddeld worden er tijdens een periode van recessie minder kinderen geboren dan in hoogconjunctuur. Maar dat gaat in dit geval niet op, want hoewel de Nederlandse economie er in 2018 een stuk beter voorstond dan in 2010, is het aantal kinderen dat werd geboren alsnog gedaald.
Het CBS wijst naar twee andere ontwikkelingen, waar onderzoek naar gedaan is. Zo is het aantal twintigers dat een hbo- of universitaire studie volgt sterk gestegen, vooral in de categorie 22-27 jaar. ‘Het is bekend dat personen die onderwijs volgen minder vaak een kind krijgen dan personen die klaar zijn met hun opleiding en de arbeidsmarkt hebben betreden.’ Dat komt onder meer door de kosten van een kind en het feit dat een afgeronde opleiding vaak gezien wordt als een voorwaarde voor het krijgen van het kinderen.
Ook de doorgeslagen flexibilisering van de arbeidsmarkt heeft invloed, denkt het CBS. In 2010 had nog 25,9 procent van de vrouwelijke werknemers een flexibel contract, in 2018 was dat opgelopen tot 32,3 procent. De sterkste stijging is te zien bij vrouwen jonger dan 30 jaar. ‘Vrouwen met een flexibele arbeidsrelatie krijgen minder vaak een kind dan vrouwen met een vast contract, hetgeen onder meer verklaard kan worden door het lagere inkomen en de zeer grote mate van onzekerheid onder flexwerkers.
Om de impact van studie en flexwerk te duiden, heeft het CBS het verschil in aantal geboortes becijferd. Als het aantal studerende vrouwen in 2017 op hetzelfde niveau was geweest als in 2010, dan zouden er in 2018 425 extra geboortes zijn geweest. En wanneer er evenveel vrouwen met een flexcontract zouden zijn geweest, waren er 1668 extra kinderen ter wereld gekomen. Bij elkaar gaat het dan om 2093 minder geboortes.
Wel moeten er wat kanttekeningen geplaatst worden. Het effect vooral te zien bij vrouwen onder de 33 jaar, wat erop duidt dat zij het krijgen van kinderen uitstellen. Ook kan de toename van flexwerk en daardoor grote onzekerheid omtrent werk- en inkomen onder mannen invloed hebben op het aantal geboortes, men neemt liever een kind als er zekerheid is.
