Daarin staat nu zwart-op-wit, dat In de toekomst ook leken en vrouwen leidinggevende functies kunnen bekleden in het Vaticaan. Elk Curie-departement voert haar taak krachtens de door de Paus verleende volmachten uit. Voortaan kan in theorie elke gelovige “een afdeling of orgaan voorzitten” als de persoon “speciale competenties, leidinggevende capaciteiten en ervaring heeft”, aldus de nieuwe grondwet.
Vermogen om de tekenen van de tijd te herkennen
De leden van de Pauselijke centrale bestuurseenheid moeten daarom worden gekozen uit bisschoppen, priesters, diakens, leden van religieuze ordes en spirituele gemeenschappen, evenals uit leken. Maar kunnen leken, gezien de hoge eisen die gesteld worden, deze taken in de praktijk wel op zich nemen? Doorslaggevend is dat zij worden gekenmerkt door grote vakbekwaamheid, zuiver geestelijk leven, pastorale ervaring, nuchterheid en liefde voor de armen, gemeenschapszin en het “vermogen om de tekenen van de tijd te herkennen”.
5 Juni
Het document regelt in algemene zin de structuur van de Curie, met inbegrip van de afdelingen van de ministeries (in het Vaticaan ook wel Dicasteries genoemd), gerechtelijke en economische organen en andere ambten en instellingen van de Heilige Stoel. De Paus wil voortvarend te werk gaan en de wijzigingen al op 5 juni in werking laten treden, ter vervanging van de voorheen geldige ‘Pastorbonus’-grondwet uit 1988.
Een raad van enkele kardinalen is al negen jaar geleden begonnen met de hervormingen van de bestaande grondwet. In de toekomst moet de Curie zich meer gaan zien als dienstverlener voor de lokale kerken over de hele wereld, dat is één doel. Een ánder doel is het meer gericht zijn op de verkondiging van het geloof, vandaar de titel ‘Praedicate Evangelium’ (Predik het Evangelie). Hiertoe zal een nieuw ‘Dicasterie voor Evangelisatie’ worden gecreëerd, juist om de Christelijke boodschap te verkondigen en te verspreiden. De autoriteit bestaat uit de vorige missiecongregatie, genaamd ‘Propaganda fide’, en de door Benedictus XVI in 2010 opgerichte ‘Raad voor Nieuwe Evangelisatie’. In de toekomst zal dit Dicasterie worden geleid door de Paus zelf, met twee prefecten aan zijn zijde.
Leeftijd
Het document regelt ook de leeftijdsgrens voor Curiemedewerkers. In de toekomst moet, uiterlijk op 80-jarige leeftijd, een verzoek om af te treden aan de Paus worden gezonden. Benoemingen zijn in eerste instantie voor een periode van vijf jaar, maar kunnen worden verlengd.
Volgens de nieuwe grondwet moet de hervorming een middel zijn “om een krachtig Christelijk getuigenis af te geven; effectiever de evangelisatie te bevorderen, de voortgang van de oecumene te bevorderen en een bredere dialoog met iedereen te bewerkstelligen, in het bijzonder rond het thema misbruik.
Reacties
Langzaam komen de eerste reacties los op de publicatie, hoewel de uitgebreide uitleg nog moet komen en wel aanstaande maandag. Paus- en Vaticaankenner pur sang is de Duitse theoloog Manfred Lutz. Hij is aangenaam verrast en ziet de wijzigingen als ‘passend’ in hele Synodale proces. In de Amerikaanse pers is nog terughoudend gereageerd. Commentator Charles Peyton zegt op nieuwszender 1010WINS te vrezen dat de vrouwen- en leken wellicht uit religieuze ordes zullen komen, waardoor de aansluiting met ‘het gewone volk’ nog uitblijft.
