-London- Twee geschiedenisboeken over Israël/Palestina voor het Britse middelbaar onderwijs werden ingrijpend bewerkt om Israël in een gunstig daglicht te stellen. Dat gebeurde op aandrang van de Israël-lobby. Die conclusie trekken twee Britse professoren. Op 16 maart presenteerden zij een acht pagina’s tellend rapport met hun uiterst kritische bevindingen. De boeken zijn ‘ongeschikt voor educatieve doeleinden’, concluderen zij.
Honderden wijzigingen
De twee geschiedenisboeken – Conflict in the Middle East (2016) en The Middle East: Conflict, Crisis and Change (2017) – werden in oktober 2019 door uitgever Pearson plotseling uit de handel genomen. De herziene edities verschenen in september 2020. De onderzoekers vergeleken de oude en nieuwe edities woord voor woord, en stelden vast dat sprake is van ‘honderden wijzigingen’, met een gemiddelde van drie per pagina.
De onderzoekers tonen aan dat de bulk van de wijzigingen het Israëlische gezichtspunt ten goede komt, ten koste van informatie over het Palestijnse gezichtspunt. Ook stellen zij het herzieningsproces aan de orde, waarin pro-Israëlische lobbyorganisaties een bepalende rol blijken te hebben gespeeld. Naar aanleiding van hun kritiek heeft uitgever Pearson de distributie van de herziene edities voorlopig stopgezet.
Voorbeelden van wijzigingen
In hun rapport geven de onderzoekers tal van voorbeelden, waaronder de volgende:
In de oorspronkelijke editie staat dat ‘international law states that a country cannot annex or indefinitely occupy territory gained by force’. In de herziene editie wordt dat feit afgewaardeerd tot een mening: ‘Some argue that international law states that a country cannot annex or indefinitely occupy territory gained by force.’
In de nieuwe editie is de betrokkenheid van Joden en Palestijnen bij terreurdaden herzien. Die van Joden daalde van tien naar vier gevallen, terwijl die van Palestijnen steeg van 32 naar 61. De verhouding verschoof daardoor van het drievoudige naar het vijftienvoudige.
Rol van de Israël-lobby
De onderzoekers besloten de wijzigingen tegen het licht te houden nadat de herziening van de lesboeken in Britse media werd omschreven als een ‘externe interventie’ door enkele lobbyorganisaties. Uit de reconstructie bleek dat Britse Israël-lobbyorganisaties, waaronder de beruchte lawfare-organisatie UK Lawyers for Israel (UKLFI), in 2019 klachten hadden ingediend bij Pearson. Ook bleek dat de lobbyorganisatie Board of Deputies of British Jews (BoD) zich in het dispuut over de boeken had gemengd, met de oproep tot een ‘substantial rewrite’ (substantiële herziening).
In september 2020 verschenen uiteindelijk de herziene versies van de twee lesboeken. Diezelfde maand schreven zowel UKLFI als BoD dat de herzieningen het resultaat waren van intensieve samenwerking tussen Pearson en henzelf. Alleen al aan de kant van UKLFI hadden vier medewerkers zich intensief met het project beziggehouden.
Nederlandse situatie
De gang van zaken roept de vraag op of ook Nederlandse uitgevers blootstaan aan dergelijke ‘externe interventies’. Dat buitenlandse organisaties als UKLFI zich met de Nederlandse verhoudingen bemoeien is geen geheim. Zo werd de Nederlandse regering vorig jaar door UKLFI met leugenachtige en lasterlijke argumenten onder druk gezet om haar steun aan de Palestijnse landbouworganisatie UAWC te beëindigen.
